به گزارش مرجع ما به نقل از شفقنا، محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در روزنامه شرق نوشت: 
ناگهان آمد ز حق شمع رسل/ دولت انّا فَتحنا زد دهل/ از درم ها نام شاهان پرکنند / نام احمد تا ابد بر زر زنند/ چون به آزادی نبوت هادی است / مومنان را ز انبیا آزادی است/ ای گروه مومنان شادی کنید / همچو سرو و سوسن آزادی کنید (مولوی)
از واژگان کلیدی در تعالیم پیامبر بزرگ اسلام(ص)، اخلاق و تنظیم روابط آدمیان است؛ واژه اخلاق در قرآن نیامده؛ اما شاکله شخصیت پیامبر اسلام «خلق عظیم»، نرم خویی، چهره گشایی و رفتار توام با مهربانی و مهرورزی با آدمیان است. پیامبری که در آغازین روزهای رسالت، بنیان بعثت خود را تتمیم مکارم اخلاق می داند؛ «انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق». کرامت های اخلاقی از تعابیر بلند و بامعنایی است که می توان با عرضه کردنش بر تمامی بشریت، هر انسانی را در هر نقطه از زمین به آن دعوت کرد. از امام صادق(ع) پرسیدند مکارم اخلاق یعنی چه؟ حضرت در پاسخ چنین فرمود: «وَ قَد سُئِلَ عَن مَکارِمِ الخلاقِ: اَلعفوُ عَمَّن ظَلَمَکَ وَصِلَه مَن قَطَعَکَ وَ إعطاءُ مَن حَرَمَکَ وَ قَولُ الحَقِّ وَ لَو عَلی نَفسِکَ». درباره مکارم الاخلاق سوال شد، فرمودند: از کسی که به تو ستم رواداشته است در گذری، کسی که با تو قطع رابطه کرده در برقراری رابطه پیشگام باشی، کسی که از تو چیزی را دریغ داشته است، تو دریغ نداری و با او مقابله به مثل نکنی و سخن حق را بگویی، اگرچه بر ضد خودت باشد». روشن است که در بخش نخست روایت، منظور گذشت زبردستان از زیردستان است و عفوی که باید نسبت به خطاکاران اعمال کنند.
در این ایام میمون و خجسته بعثت پیامبر بزرگ اسلام، جای این پرسش وجود دارد: چرا در جوامع اسلامی به آن اندازه که به اعمال عبادی توجه می شود -که در جای خود باارزش است- به اعمال حیات بخش انسانی؛ یعنی اخلاق و عقلانیت که عصاره بعثت است اهمیت داده نمی شود؟ چرا در آموزش های دینی موجود، به آن اندازه که برای اعمال عبادی تفریعات و تعریف های فقهی وجود دارد، برای اخلاقی کردن و تنظیم روابط درست آدمیان فرمول های فقهی وجود ندارد؟ اگر اخلاق و عقلانیت از جامعه مسلمین رخت بربندد و فقط به عبادت ها توجه شود، به یقین آن جامعه به معنای واقعی، اسلامی نخواهد بود. گمشده دنیای اسلام در جهان امروز اخلاق و عقلانیت است؛ به آن اندازه که فقیهان بزرگ اسلام به فروعات عبادی و مناسکی پرداخته اند، راجع به اخلاق و عقلانیت و روابط درست آدمیان و رابطه دولتمردان با مردم سخن نگفته اند و درباره اصول اخلاقی، اجتهاد نشده است. جان و جوهر اخلاق و مکارم اخلاقی، روابط صحیح انسانی است که در فرمایش امام صادق (ع) بیان شد. امام علی (ع) که در راستای اهداف انبیا سخن می گوید به این نکته مهم اشاره و اضافه می کند: «لیثیروا لهم دفائن العقول: پیامبران برای برانگیختن عقل های دفن شده مبعوث شده اند» تا جامعه ای عقلانی بسازند.
شعار جاهلیت این بود که ما راه بزرگان و پدران پیشین خود را ادامه می دهیم. قرآن کریم این روش غیرعقلانی را محکوم کرد و فرمود: «اولو کان آباءهم لایعقلون شیئا و لایهتدون: اگر پدران و بزرگان شما راهی را که پسند نیست و از عقل به دور است برگزیدند، شما نیز همان راه را پی خواهید گرفت؟» در بعثت پیامبر ملاک مطلوبیت هر چیزی، عقلانیت است. در جامعه ای که دین و اعمال عبادی وجود دارد؛ اما به اخلاق و عقلانیت توجه نشود، مفاسد آن جامعه بیش از مصالح آن خواهد بود. پیامبر این هشدار را داد و فرمود: «قصم ظهری رجلان: عالم متهتک و جاهل و متنسک: دو کس پشت مرا شکستند، عالمان بی پروا و دین داران نادان». پیامبر در روزهای نخست بعثت که با بت پرستی مبارزه می کرد و مردم را به خدای واحد می خواند، مسئله مبارزه با مسکنت، فقر و تفاوت طبقاتی را که در جامعه مکه وجود داشت در کنار تعالیم و برنامه های دعوت خود قرار داد. فقر و ناداری در مکتب پیامبر منشا مفاسد اخلاقی تلقی شد و در تعالیم خود فراتر از آن میزانی که از نماز گفت از انفاق، زکات و صدقات سخن به میان آورد. به کارگیری این واژه ها برای تاکید بر این نکته بود که تا مشکلات اقتصادی مردم حل نشود نمی توان از توحید سخن گفت. فرمود: «کسانی که برای مبارزه با فقر کاری نمی کنند، تکذیب کنند گان دین هستند».
«و لایحض علی طعام المسکین» و نیز فرمود: «نمازگزارانی که مردم را از مسائل و وسایل زندگی محروم می کنند، وای بر آنها»: ویل للمصلین …و یمنعون الماعون. «ماعون»؛ یعنی اسباب تامین معیشت، اینکه عصاره بعثت اخلاق است و نمی توان از انسانی که معاش او تامین نیست، انتظار دین داری داشت؛ «الفقر کاد ان یکون کفرا». در جامعه ای که به جای عفو و گذشت-که از مکارم اخلاق است- خشونت و برخورد -که از علائم جامعه جاهلی است- اصل شود، عبادت آن نیز بی روح و بی ثمر خواهد بود. امام علی (ع) درباره برخورد با مجرمان و گناهکاران می گوید: «رب ذنب مِقْدَارُ الْعُقُوبَهِ عَلَیهِ إِعْلَامُ الْمُذْنِبِ بِهِ: مقدار مجازات خیلی از جرم ها همین اندازه است که به آنان اعلام شود»؛ یعنی مجازات را یک اصل اولی نباید گرفت، همچنین در مکارم اخلاق به ما آموخته اند «لاتتبعوا عثرات المومنین: لغزش های مردم را پی نگیرید»؛ به تعبیر دیگر حریم خصوصی مردم را دنبال نکنید. مکارم اخلاق یک برنامه عملی برای مومنان است که در جوامع اسلامی باید دیده شود.