به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

حجت الاسلام والمسلمین محمدباقر پورامینی در گفت وگو با شفقنا، پیروزی عزتمندان و آزادگان تاریخ را یکی از ابعاد مهم نهضت کربلا دانست و افزود: کربلا عرصه نمایش وفاداری آزادگان و جوانان بود و امام حسین(ع) به همگان آموختند که همواره آزادگان پیروزند گرچه قربانی آزادگی خودشان شوند.

او نتیجه تلاش امام حسین(ع) را در دو مرحله خلاصه کرد و گفت: امام حسین(ع) با حرکت فاتحانه خود اولا روزنه رسوخ و نفوذ افکار جاهلیت برای فرو پاشیدن ستون های اسلام را کور کرد و ثانیا مشروعیت حکومت بنی امیه را سلب و دین را از حاکمیت آنها رهایی بخشید.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بزرگترین درس امام حسین(ع) را آزادگی عین پیروزی دانست به این معنا که انسان آزاده خون خودش را در راه احقاق حق هدیه می کند و ادامه داد: یکی از ویژگی های خاص امام حسین(ع) این بود که شهادتش عین پیروزی بود؛ امام هم شهید بود و هم پیروز و چنین ویژگی برای هیچ یک از رهبران و قهرمانان بزرگ تاریخ حاصل نشد و از این رو این بعد شخصیتی امام برای همگان الگو و درس آموز است.

امام حسین (ع) تفسیر جدیدی از پیروزی ارائه کرد

پورامینی بیان کرد: امام حسین(ع) در برابر همه جریان های فاسد و ستم پیشه پیروز شد و در حقیقت ارزش های امام حسین(ع) به ثمررسید؛ نام امام حسین(ع) رمز آزادگی، عزت مداری و عدالت خواهی است.

او اظهار کرد: یکی از ابعاد مهم نهضت امام حسین(ع) این است که امام یک تفسیر جدیدی از پیروزی ارائه کرد؛ حضرت باور داشت که شهادتش موجب می شود سنت رسول الله(ص) زنده شود و حاکمان رسوا می شوند و امت اسلام درک خواهد کرد که خلافت سزاوار چه خاندانی است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به تعبیر مرحوم کاشف الغطاء اشاره کرد و گفت: آن مرحوم اینگونه بیان کردند که حرکت پیروزمندانه امام حسین(ع) حرکتی غالب و پیروز در ظاهری مغلوب است.

او در خصوص مقصود امام حسین(ع) از فتح و پیروزی عنوان کرد: مراد امام(ع) از فتح و پیروزی، پیروزی نظامی در میدان نبرد نبود بلکه نهضت فداکارانه مانند درهم شکستن ستون های گمراهی، برطرف کردن خارهای باطل از سر راه شریعت محمدی و تلاش برای برپا داشتن ارکان عدالت، توحید و ایستادگی در برابر منکر بود.

پورامینی ادامه داد: با این نگاه، فتح و پیروزی ناظر به آثار آشکاری است که مترتب بر این حرکت بود و این بزرگترین درس برای آزادگان تاریخ است که اینگونه از تفسیر پیروزی  امام حسین استفاده کرده و راه آزادگی را از امام حسین آموختند.

او زندگی عزتمندانه را بزرگترین ملاک و معیار در اندیشه امام حسین(ع) دانست و گفت: عزتمندی در زندگی از شاخصه های زندگی مومنانه است با این توضیح که یک ارتباط خاصی بین عزت مندی و آزادگی باید ترسیم کنید و خداوند در وصف شایسته ترین بندگان خود می فرماید« أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ» و سیره ابا عبدالله الحسین(ع) احیای این فرهنگ بود.

زندگی عزتمندانه بزرگترین ملاک و معیار در اندیشه امام حسین(ع) است

این پژوهشگر حوزه دین بیان کرد: تعابیر متعددی از امام حسین(ع) در این زمینه وجود دارد از جمله شعری منسوب به امام حسین(ع) است که می تواند ابعاد آزادگی را ترسیم کند. آن حضرت تعبیری دارند که «آیا با خواری زیستن و با خواری مردن زندگی کنم ،من هر دو را خوراکی ناگوار می دانم و اگر قرار باشد بین مرگ و زندگی یکی را انتخاب کنم حرکت من به سوی مرگ با عزت، حرکت زیبا و پسندیده است.»

او تصریح کرد: امام حسین(ع) در جامعه ای زندگی می کرد که در آن به حق عمل نمی شد، باطل نهی نمی شد و بزرگترین آسیب جامعه در عصر امام حسین(ع) سکوت مردم در برابر کارهای زشت ستمکاران بود.

پورامینی بیان داشت: دوری از امر به معروف و نهی از منکر یکی از جلوه های جامعه وقت امام حسین(ع) بود که چنین باور منحطی را امام(ع) خطرناک می دانست.

او یادآور شد: یکی از ابعادی که امام حسین(ع)  به شدت در برابر آن موضع گیری کردند این بود که تمام سرزمین اسلام بی دفاع در چنگال حاکمان اموی افتاده بود و دستشان درهمه جا برای ستم و بدعت باز شده بود؛ امام(ع)، معاویه را فرمانروایی نابکار، ثروت اندوز و ستمگر و بی رحم می دانست و وقتی هم فرزند زشت کردارش بر مسند قدرت نشست امام این آیه را به زبان آورد «انا لله و انا الیه راجعون» و بعد فرمودند باید با اسلام خداحافظی کرد چون امت اسلام به فرمانروایی چون یزید گرفتار شده است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: در نگاه امام این فرمانروا، شراب خوار و تبهکار بود از این رو برای اصلاح این اوضاع اسفناک تنها به مبارزه برای دگرگونی دولت می اندیشید و خودشان را سزاوارترین فرد برای تغییر در این روند می دانست و طبیعی است که امام در این مسیر عزت بخش از جان خود مایه گذاشته و با قیام خویش اسلام را تثبیت کردند.

جامعه ای که به دنبال احیای حیات محمدی است باید گفتمان غالبش گفتمان حسینی باشد

پورامینی با اشاره به سخنی از امام علی(ع) مبنی بر شاخص و الگو بودن امام حسین(ع) گفت: حرکت امام(ع) شاخص است و باید تلاش شود جامعه بر اساس معیار مورد پسند و مطلوب امام حسین(ع) ترسیم شود .

او ابراز داشت: جامعه ای که شعارش این است که «اللهم جعل محیای محیا به محمد و آل محمد » و در پی احیای حیات محمدی است باید گفتمان غالبش گفتمان حسینی باشد و طبیعی است که استواری و پیشرفت و حرکت مثبت آن باید در این راه باشد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ایستادگی و مقاومت برابر مشکلات را یکی از ابعاد حرکت امام حسین(ع) برشمرد و افزود: هر چهره آزاده ای در هر بعدی از زندگی با مشکلات و سختی ها مواجه می شود. طبیعی است که ایستادگی و تحمل در برابر ناملایمات می تواند رمز عزت مندی و جاودانگی باشد به آن حد که هیچ سرافرازی نتوانسته به سرافرازی برسد مگر گذر کردن از دره های سختی و گرفتاری و مشکلات.

پورامینی ادامه داد: تاریخ بزرگان دین، انبیاء الهی و کسانی که همپای پیامبران خودشان قدم بر می داشتند با صبر و ایستادگی همراه بوده و این بعد را ما در سیره و منش ابا عبدالله الحسین(ع)  شاهد هستیم و پیروزی نهضت امام عملا گواه روشن برای این موضوع است.

او ایمان به هدف را یکی از ابعاد حماسی قیام امام حسین(ع) عنوان کرد و گفت: امام حسین(ع) شهید فاتح بود چون ایمان به هدف داشت و به هدفش هم رسید یاران حضرت هم همین ویژگی را داشتند .

ایمان به هدف نهضت حسینی را جاودانه کرد

این پژوهشگر حوزه دین به تعبیر جرداق مسیحی اشاره کرده و عنوان می کند: این فرد مسیحی می گوید شما این دو صف را نگاه کنید از یک طرف یزید و اموی ها مردم را تشویق به قتل امام حسین می کردند و مردم می گفتند چقدر درهم و دینار و گندم در برابر این کشتن می دهید اما شما جبهه مقابل را ببینید انصارالحسین به امام می گفتند ما با تو هستیم هفتاد بار هم کشته شویم باز هم می خواهیم در رکابت جنگ کنیم و کشته شویم طبیعی است که این ایمان به هدف وجه امتیاز نهضت حسینی است که باعث جاودانگی آن می شود.

او ایستادگی، ایمان به هدف و صبر در برابر مشکلات را نمونه ای از ابعاد قیام امام حسین(ع) دانست که می تواند برای همه ملل، جذاب باشد.

پورامینی در مورد این سخن امام حسین(ع) که« يا شيعَةَ آلِ أَبی  سُفْيانَ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ دينٌ وَ كُنْتُمْ لا تَخافُونَ الْمَعادَ فَكُونُوا أَحْرارًا فی  دُنْياكُم وَ ارْجِعُوا إِلی  أَحْسابِكُمْ إِنْ كُنْتُم عَرَبًا كَما تَزْعَمُونَ. » و تاکید ایشان بر این سخن که  اگر دین ندارید لااقل آزادمرد باشید؛ گفت: فطرت انسان با آزادگی همراه است و امام در کربلا تلاش  کردند تا نهان خفته سپاه ابن سعد را بیدار کند زیرا شرافت یک انسان بر این است که در هر حال و در مصاف ، آزادگی خودش را داشته باشد.

او در پاسخ به این سوال که آیا می توان گفت آنچه که امام حسین(ع) در دعای عرفه بیان کرد به تعبیری در کربلا به نمایش گذاشته شد؟ گفت: در واقع دعای عرفه منشور بندگی است و اوج معرفت یک عبد نسبت به رب را ما در دعای عرفه می توانیم نظاره کنیم. شما در میدان عمل به تعبیری نمونه عینی بندگی  را از زندگی امام حسین شاهد هستید و در تمام مراحل زندگی حضرت بندگی موج می زند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه ارتباط عبد با رب در طول زندگی امام حسین(ع) موج می زند، گفت: در کربلا جلوه دیگری از این بندگی متبلور شد؛ وقتی تیر به سینه امام حسین(ع) خورد، آن حضرت خون را به صورت خودشان می پاشند و می فرمود «بسم الله و بالله و فی سبیل الله»، لحظات پایانی زندگی حضرت نیز با ذکر و مناجات و صحبت با خدا رقم خورد.

او تصریح کرد: امام حسین (ع) در کربلا این بعد از بندگی را نشان دادند که شهادت در راه حق اوج بندگی است در واقع چهره خونی ابا عبدالله الحسین به نوعی نشانگر زیباترین چهره بندگان الهی است. این یکی از ابعاد مقایسه عرفان عرفه با حماسه  عاشورا است به این صورت که در عرفات امام حسین(ع) به ابعاد عرفانی عبد نسبت به رب اشاره کردند و در کربلا عرفان را با حماسه و خون، رگ بریده و تقدیم سر و صبر در برابر مشکلات بیان کردند.

پورامینی با بیان اینکه از امام حسین(ع) به «مصباح الهدی و سفینه النجاه» تعبیر شده است، ابراز داشت: محبت به امام حسین(ع) یکی از جلوه های حیات است، در حقیقت خداوند بستری را فراهم کرده که از راه حسین(ع) مردم با خدا انس بگیرند که این جلوه های محبت را در ایام محرم و عزاداری امام حسین می توانید ببینید و همه اقشار را هم شامل می شود.

او با بیان اینکه عمومی ترین خضوع را در ایام عزاداری امام حسین شاهد هستیم، بیان کرد: این محبت جلوه های مختلف خود را بیان می کند؛ مثلا گریه برای امام حسین(ع) سبب آمرزش گناه می شود و در واقع می تواند جامعه را متحول کند.

این پژوهشگر حوزوی ادامه داد: جوان و یک فرد که وارد مجلس روضه می شود و در مصیبت امام حسین گریه می کند می گویند یک قطره اشک می تواند تمام گناهان را پاک کند شاید در نگاه اول کمی جای تامل داشته باشد لیکن گریه به نوعی راهی است برای توبه کردن همچنان که توبه و عزم به ترک گناه سبب پاکی گناه می شود این قطره اشک در سوگ امام حسین می تواند سبب پاکی و تحول انسان شود به همین سبب است که می گویند مصباح الهدی و سفینه النجاه :این کشتی است که همه را سوار می کند و همه را می تواند پاک کند و به سر منزل برساند حتی تعبیری است که این کشتی نجات ، وسیعتر و سریعتر است و  یک شبه شیفتگان حسینی را به سر منزل برساند.

او در مورد تاثیرگذاری سوگواری امام حسین(ع) بر زندگی عزاداران گفت: در پاسخ چنین سوال مشابهی در مورد سفر حج از امام معصوم گفته شده همین که تو احساس کنی دیگر آدم قبل نیستی و گناهی که قبل از سفر انجام می دادی را ترک کرده ای این نشان دهنده آن است که حج تو سبب پاکی تو شده است.

پورامینی در پایان اظهار کرد: خضوع در مجلس امام حسین(ع) باید این نکته را در بر داشته باشد که من نوعی بعد از مجلس امام حسین و ایام محرم با قبل از مجلس امام حسین فرق کرده ام یا خیر. اگر این تغییر در ما حاصل نشود باید در نگرشمان تجدید نظر کنیم و تلاش مضاعف کنیم که از توفیق مجالس امام حسین و آن محبتی که در نهاد ما قرار دارد، استفاده کنیم.