قرآن معجزه جاودانه پيامبر گرامى اسلام

قرآن مجيد كه معجزه زنده و گواه رسالت رسول خدا(صلى الله عليه و آله و سلم) و حاوى دستورات الهى و كليّات زندگى انسان است در ظرف بيست و سه سال تدريجاً و در مناسبت هاى مختلف نازل گشت. در حدود دوازده سال ونيم آن، از زمان بعثت تا هنگام هجرت، در مكّه و تمام آيات و سوره هايى كه در اين فاصله نازل گرديد «مكّى» نام گرفت، از آغاز هجرت تا زمان رحلت آن بزرگوار، در مدينه و اطراف آن نازل گرديده است، اين بخش از آيات «مدنى» نام دارد. سپس به دستور پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم) و با نظارت دقيق آن حضرت به همين صورت امروزى، قرآن جمع آورى گرديد.

آرى، قرنها پيش در عصر حكومت خدايان ساخته دست بشر، در دوران گسترش فرهنگ سياه شرك و بت پرستى بر سراسر گيتى، در كوير خشك و لم يزرع حجاز، از ميان ملّتى عقب افتاده كه كج فكريها، اختلافات، تبعيض ها و گمراهى ها محور آداب و رسوم اجتماعى آنان بود، به درجه اى كه زنده به گور كردن دختران بى گناه، مايه افتخار قرار مى گرفت. در اين شرايط و اوضاع سهمگين و پُراضطراب، مرد بزرگوارى به امر خداى بزرگ، زنجير و يوغ اسارت و بردگى را از افكار ناتوان جهانيان برداشت و با دستورات الهى خود توانست در كالبد امّتى عقب افتاده و يا به عبارت ديگر ملّتى مرده، روح تمدّن، عظمت و آقايى بدمد، تاريكى هاى نادانى و نارسايى هاى فكرى را با مشعل ايمان و هدايت محو و نابود سازد و با گسترش علم و دانش، اجتماع مملو از جهل، انحراف، هرج و مرج، تعدّى و طغيان و تبعيض هاى ناروا را به جامعه اى صالح و سعادتمند تبديل نمايد.

آري! آيين جاودانه او مكمّل اديان گذشته بود و تا قيامت پايدار خواهد ماند. و قرآن كه منشور الهى و سند زنده و جاويد حقانيّت اوست براى تأمين سعادت دنيوى و اخروى مردم نازل گرديد.

فصاحت و بلاغت قرآن

قرآن، علاوه بر محتواى علمى و هنرى، فكرى و عقلى، مادى و معنوى آن، معجزه آسمانى است زيرا رمز تحدّى قرار گرفته و با نداى رسا و پرصلابت، مردم را به آوردن مانند آن دعوت نمود، با آنكه مردم حجاز از چشمه لطافت ذوق و شيرينى بيان بهرمند بودند و فصاحت و بلاغت آنها در جايگاهى بلند و مكانى عالى قرار داشت، قدرت رويارويى با قرآن را نداشتند. وگرنه هنگام بعثت و ظهور قرآن به جاى برخوردهاى خشن و مبارزات مسلّحانه، بسيار ساده بود كه با الفاظ زيبا و تركيب جملات زبان مادرى خويش به ميدان آمده و با قرآن مقابله مى كردند زيرا قرآن خود، مخالفين را به معارضه و مقابله از نظر گيرايى بيان، شيوايى جمله ها، برترى اسلوب و سطح عالى فصاحت و بلاغت دعوت مى نمود، امّا متخصّصين فنّ ادب و شعراى بزرگ و خطباى نامى آن زمان كه هنوز بر جهان ادبيات عرب سيطره اى شگفت آور دارند و از بزرگان و نوابغ اين فن شمرده مى شوند، پس از ملاحظه تركيب زيباى قرآن كه از حدّ و توان بشرى خارج بود، شبانه سندهاى افتخار خود را كه با آب طلا بر پارچه هاى مصرى نوشته و به نام «معلّقات سبع» ناميده بودند از استار كعبه جمع آورى نمودند، چون به روشنى دريافتند كه بليغ ترين مردمان نيز قدرت، بر ارائه نظير آن را ندارد، دشمنان پرستيز و پرخاشگر پيامبر، حسرت گرفتن يك اشتباه و لغزش ادبى را با خود به گور بردند.

و به گواهى تاريخ، دانشمندان ادب و نويسندگان نامى هر زمان، جرأت برابرى با قرآن را نداشته و به اعجاز قرآن اعتراف نموده اند.

آرى، قرآن فروغى جاودانه است كه راه هدايت انسان به سوى انسانيّت، خوشبختى، سعادت و نجات را به استوارترين كيفيت نشان داده: «اين قرآن مردم را به درست ترين و استوارترين راه، هدايت مى كند و نيكوكاران شايسته و با ايمان را به دريافت پاداشى بزرگ بشارت مى دهد». و به جهتى كه قرآن اين معجزه جاويد پيامبر تابشى است فروزنده و شعاعى است تابان و برخاسته از پرتو وحى و الهام الهى، اين پديده وحى هرگز به خاموشى نخواهد گراييد: «ما اين قرآن را فرستاديم و به تحقيق ما نگهدار آن خواهيم بود».

قرآن تحريف نشده

شكّى نيست كه مسلمانان اهتمام خاصّى به كتاب آسمانى خود دارند و اين ناشى از علاقه و شيفتگى آنان نسبت به قرآن است.

در آغاز بعثت عنصر والا و مقام باارزش اجتماعى در گرو فصاحت و بلاغت بود و قرآن هم از نظر اين فن و هم از نظر محتوا و عظمت معانى به حدّى بود كه سخنوران عرب و متخصّصين رشته ادب، درك مى كردند كه اين آيات با سروده هاى دوران جاهلى، معلّقات، خطابه و سخنان دلپسند، قابل قياس نيست، نه شكل ظاهرى شعر را دارد و نه آن وزن و قافيه را به احسن وجه داراست و مى فهميدند، آنچه كه هست كاملاً بى سابقه بوده است، مشركين نسبت سحر به قرآن و ساحر به پيامبر دادند تا با اين ترفند مردم را از اطراف پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم) دور كنند، امّا با تمام اين تبليغات زهرآگين، شهرت دعوت پيامبر و آيات مباركى كه تلاوت مى كرد روز به روز بيشتر مى شد، حتّى گروهى از كفّار با آنكه به پيامبر ايمان نداشتند، براى تأمين و فرونشاندن عطش ذوق خود، پنهانى اطراف خانه پيامبر مى نشستند و به آياتى كه آن حضرت تلاوت مى فرمود گوش فرا مى دادند.

قرائت و حفظ قرآن 

مسلمانان از مرد و زن، بزرگ و كوچك به حفظ قرآن مى پرداختند و با تلاوت و تكرار آيات آسمانى، روح هيجان زده خود را آرامش مى دادند و درس خوشبختى مى آموختند، نتيجه آنكه از ابتداى بعثت، مخالف و موافق، دوست و دشمن، آيات قرآن را مى شنيدند و بسيارى حفظ مى كردند، بنابراين قرآن در انحصار گروه خاصى نبود، از همان آغاز همه مسلمانان به آن دسترسى داشتند، آياتش را در نماز و غيرنماز مى خواندند، به آنها استدلال مى كردند و به يكديگر تعليم مى دادند، به صورتى كه هر آيه اى را يكى دو روز پس از نزولش، بيشتر اصحاب حفظ كرده بودند.

از طرفى گروه قابل توجّهى از ياران و پيروان پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم) به حفظ و قرائت قرآن اشتغال داشتند و به عنوان «قرّاء» در بين مسلمانان معروف بودند.

گروه ديگرى نيز كه در رأس آنها اميرالمؤمنين (عليه السلام) قرار داشت به عنوان «كُتّاب وحى» و نويسندگان آيات قرآن مشهور بودند و آنچه را از قرآن مجيد نازل مى شد، با حضور پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم) و به دستور حضرتش به ترتيبى كه امر مى فرمود در الواح مخصوص مى نوشتند، اين امر تحت نظارت و مواظبت دقيق شخص پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم) انجام مى گرفت كه حتّى پس از نوشته شدن آيات، مى فرمود بر ايشان بخوانند تا به طور صحيح نگارش يافته باشد.

بدون ترديد نام بيشتر سوره هاى قرآن، در زمان پيامبر معروف بود و شخص پيامبر، محل هر سوره و هر آيه اى را تعيين مى فرمودند، حتّى دسته بندى سوره ها مانند سور طوال، مئين و مثانى نيز در آن زمان معمول شده بود، حضرت نام سوره هاى قرآن را برده و ثواب قرائت هر كدام را فرموده بودند. و عبداللّه بن مسعود، ابى بن كعب و ديگران چندين مرتبه قرآن را خدمت پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم) ختم كرده و تمام آن را خوانده بودند.

از طرفى آنچه از قرآن نازل مى گشت و در الواح، كتابت مى شد در جاى مخصوصى از مسجد قرار مى گرفت تا مسلمانان از روى آن بنويسند و بدين وسيله، قرآن در دسترس همگان بود.

عوامل مصونيّت قرآن 

آري! عوامل مصون بودن قرآن از تحريف بسيار است و از جمله همين عواملى است كه آنها را يادآور شديم، بنابراين قرآن به دليل نظارت دقيق و مستمر پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم) در جمع آورى، ضبط و حفظ آن و همچنين عشق عجيب مسلمانان به آن و در اختيار همگان بودن، اصالت اين كتاب جاودان آسمانى مسلّم و پابرجاست، برخلاف كتب عهدَيْن كه تورات حدود هزار سال و انجيل سيصد سال در دست مردم نبود و دستخوش حوادث و انقلابات سياسى و نظامى قرار گرفت و بعد از گذشت سالها گردآورى شد. امّا كتاب آسمانى مسلمانان از هنگام نزول همين بوده و اكنون نيز به همان ترتيب مى باشد و به هيچ وجه دستخوش نقص و يا زيادتى نشده و در زمان حيات پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم) به همين كيفيّت امروزى جمع آورى گرديد، علماى بزرگ شيعه در طول تاريخ، با صراحت هرچه تمام تر اصالت، سنديّت و عدم تحريف قرآن را بيان داشته اند، چنانچه محدّث بزرگوار شيخ صدوق، فقيه نامدار شيخ مفيد و بزرگانى چون سيّد مرتضى، شيخ الطائفه شيخ طوسى، مفسّر كبير شيخ طبرسى و ساير علماى مذهب تشيّع با قاطعيت شبهه تحريف قرآن را رد كرده اند.

نتيجه بحث اينكه: قرآن، اين كتاب آسمانى و معجزه جاويد پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم) هيچ گونه خللى در آن راه نيافته و آنچه كه امروزه در دست ماست، همان قرآنى است كه بر پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) نازل شده و از هرگونه تغيير و تحريفى مصون مانده است و پيشوايان معصوم ما نيز همين قرآن موجود در دست مسلمانان را، معيار شناسايى حق از باطل معرفى نموده اند و آنچه را با قرآن موافق نيست مردود دانسته، دستورالعمل ها و سفارشات زيادى نسبت به اين كتاب مقدّس فرموده اند، از جمله: تأكيد بر فراگيرى قرآن، عمل به قرآن، پاداش خواندن قرآن، لزوم احترام به قرآن، آداب تلاوت قرآن، نگهدارى قرآن، گوش فرا دادن به قرآن و از همه بالاتر اهميّت دادن به پياده كردن دستورات آسمانى قرآن است كه بشر هرگز روى سعادت و خوشبختى را به خود نخواهد ديد، مگر در سايه پياده شدن دقيق آن در جزءجزء زندگى فردى و اجتماعى، مادى و معنوى، سياسى و اقتصادى و غيره.