موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

شرايط سربريدن حيوان

مسأله ۲۶۵۸ ـ سربریدن حیوان شرایطى دارد:

 

(اوّل) كسى كه سر حیوان را مى برد باید مسلمان باشد ، چه مرد باشد و چه زن ، و بچّه مسلمان هم اگر ممیز باشد ـ یعنى خوب و بدرا بفهمد ـ مى تواند سر حیوان را ببرد ، و اگر كفّار و نواصب و خوارج و غلاتى كه محكوم به كفرند مانند قائلین به الوهیت أمیرالمؤمنین (علیه السلام) سر حیوان را ببرند، آن حیوان حلال نمى شود.

 

(دوم) سر حیوان را با چیزى ببرند كه از آهن باشد ، ولى چنانچه آهن پیدا نشود ، با چیز تیزى كه چهار رگ آن را جدا كند مانند شیشه و سنگ تیز مى شود سر آن را برید ، ولى بنابر احتیاط واجب باید طورى باشد كه اگر سر حیوان را نبرند ، مى میرد ، یا ضرورتى مقتضى سر بریدنش باشد.

 

(سوم) در هنگام سر بریدن جلو بدن حیوان رو به قبله باشد، و كسى كه مى داند باید رو به قبله سر ببرد ، اگر عمداً حیوان را رو به قبله نكند حیوان حرام مى شود ، ولى اگر فراموش كند ، یا مسأله را نداند ، یا قبله را اشتباه كند ، یا نداند قبله كدام طرف است ، یا نتواند حیوان را رو به قبله كند و ناچار از تذكیه آن باشد ، اشكال ندارد.

 

(چهارم) وقتى مى خواهد سر حیوان را ببرد ، یا كارد به گلویش بگذارد به نیت سربریدن ، نام خدا را ببرد ، و همین قدر كه بگوید «بِسْمِ اللهِ» ، یا «اللهُ اَكْبَر» و مانند آن از اذكار كفایت مى كند ، بلكه گفتن «الله» تنها هم كافیست ، و اگر بدون قصد سربریدن نام خدا را ببرد ، آن حیوان پاك نمى شود و گوشت آن هم حرام است ، ولى اگر از روى فراموشى نام خدارا نبرد ، اشكال ندارد ، و احتیاط مستحبّ آن است كه هر وقت یادش بیاید نام خدارا ببرد و بگوید: «بِسْمِ اللهِ عَلى اَوَّلِهِ وَ (عَلى) آخِرِه».

 

(پنجم) حیوان بعد از سربریدن حركتى بكند ، اگرچه مثلا چشم یا دُم خود را حركت دهد ، یا پاى خودرا به زمین زند ، و این حكم در صورتى است كه زنده بودن آن حیوان در حال ذبح مشكوك باشد ، وگرنه لزومى ندارد ، و نیز واجب است كه به اندازه معمول و متعارف نسبت به آن حیوان خون از بدنش بیرون آید.

 

(ششم) آن كه بنابر احتیاط واجب سر حیوان را در غیر پرندگان پیش از بیرون آمدن روح از بدنش جدا نكند ، بلكه خود این كار حتّى در پرندگان محلّ اشكال است ، ولى اگر از روى غفلت یا به جهت تیزى چاقو سر جدا شود اشكال ندارد.

 

و همچنین بنا بر احتیاط واجب رگ سفیدى را كه از مهره هاى گردن تا دم حیوان امتداد دارد و آن را نخاع مى گویند ، عمداً قطع نكند.

 

(هفتم) آن كه بنابر احتیاط واجب كشتن از مذبح باشد و از قفا نباشد و همچنین بنابر احتیاط واجب جایز نیست كارد را زیر رگها فرو نموده و به طرف جلو آنها را قطع كند.