موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
▲ميقاتهاى احرام
مسأله 32- منظور از ميقات جائى است كه بايد از آنجا براى حج يا عمره احرام بست، و بدون احرام نمى توان از آن گذشت.
مسأله 33- ميقاتهاى احرام ده محل است كه پنج ميقات آن اصلى مى باشد.
1- مسجد شجره:
مسأله 34- مسجد شجره در كنار مدينه قرار دارد، و امروز به نام «آبارعلى» معروف است، تمام كسانى كه مى خواهند از راه مدينه به حج روند بايد از آنجا مُحرِم شوند، و جايز نيست تأخير بيندازند، و مثلاً از «جحفه» كه ميان راه مكّه و مدينه است مُحرِم گردند، مگر بيماران و افراد ضعيف و كسانى كه موانع ديگرى دارند.
مسأله 35- واجب نيست احرام از داخل مسجد شجره باشد، بلكه مى توان در كنار مسجد نيز احرام بست، و تفاوتى ميان مسجد سابق و مسجد امروز كه بسيار توسعه يافته است وجود ندارد، بنابراين زنانى كه در حال عادت ماهانه هستند مى توانند در بيرون مسجد احرام ببندند.
2- جُحْفَه:
مسأله 36- «جحفه» محلّى است ميان مدينه و مكّه در فاصله 15 كيلومترى مكّه و با جادّه اصلى مقدارى فاصله دارد، و آن ميقات كسانى است كه از مصر و شمال آفريقا و سوريه و اردن و لبنان (از طريق زمينى) به حج مى آيند، بلكه ميقات تمام كسانى است كه از آنجا عبور مى كنند.
مسأله 37- مسلمانان ايران و ساير نقاط كه با هواپيما وارد فرودگاه جدّه مى شوند، و نمى خواهند به مدينه روند مى توانند به جحفه رفته، و از آنجا مُحرِم شده، به مكّه بروند.
مسأله 38- در «جحفه» مسجدى است كه مى توان از بيرون مسجد يا داخل آن احرام بست و بهتر داخل مسجد است.
3- وادى عقيق
مسأله 39- وادى عقيق محلّى است در سمت شمال شرقى مكّه، و حدود 94 كيلومتر با آن فاصله دارد و آن ميقات اهل «عراق» و مردم «نجد» است، و تمام كسانى كه از آن محل عبور مى كنند مى توانند از آنجا مُحرِم شوند، اين ميقات داراى سه قسمت است; قسمت اوّل را «مسلخ» مى نامند، و قسمت دوم را «غمره» و قسمت سوم را «ذات عرق» و احرام بستن از تمام آنها جايز است هرچند افضل احرام از «مسلخ» است كه قسمت اوّل آن مى باشد.
4- قرن المنازل
مسأله 40- «قرن المنازل» محلّى است نزديك «طائف» كه حدود 94 كيلومتر با مكّه فاصله دارد و آن ميقات مردم آنجا يا كسانى است كه از آنجا عبور مى كنند، بلكه تمام كسانى كه به جدّه وارد مى شوند مى توانند به آنجا رفته و از آنجا مُحرِم شوند.
5- يلملم
مسأله 41- «يلملم» نام كوهى است در نواحى جنوبى مكّه (حدود 84 كيلومتر با آن فاصله دارد) و آن ميقات كسانى است كه از جنوب شبه جزيره عربستان مانند يمن به سوى مكّه مى آيند، و نيز تمام كسانى كه از آنجا مى گذرند مى توانند از آنجا مُحرِم شوند.
اين پنج ميقات اصلى است.
6- شهر مكّه
مسأله 42- «مكّه» ميقات براى «حجّ تمتّع» است; يعنى پس از انجام عمره براى اداى مناسك حج، كه نخستين عمل آن رفتن به «عرفات» است، از شهر مكّه احرام مى بندند.
مسأله 43- فرقى بين محلاّت مكّه نيست و از هر نقطه آن مى تواند مُحرِم شود، حتّى در نقاطى كه بر اثر توسعه شهر مكّه امروز به آن اضافه شده است; ولى احتياط واجب آن است كه از محدوده حرم خارج نباشد; مثلاً، امروزه مكّه امتداد يافته و از مسجد تنعيم كه نزديكترين حدّ حرم است فراتر رفته، اگر كسى از آنجا كه بيرون حدّ حرم است مُحرِم به احرام حجّ تمتّع شود خالى از اشكال نيست و بهتر از همه جا مسجدالحرام است.
7- منزل خود انسان
مسأله 44- كسانى كه منزلشان از ميقات به مكّه نزديكتر است ميقاتشان همان منزل خودشان است، ولى جايز است بلكه بهتر است كه آنها هم به يكى از ميقاتهاى پنجگانه نخستين رفته و از آنجا مُحرِم شوند.
8- جعرّانه
مسأله 45- «جعرانه» محلّى است در انتهاى حرم ميان طائف و مكّه و بنا بر احتياط واجب اهل مكّه بايد از آنجا احرام ببندند، همچنين كسانى كه مدّت دو سال در مكّه اقامت كرده اند.
9- محاذات يكى از ميقاتها
مسأله 46- كسانى كه از ميقات نمى گذرند هرگاه به محاذات هر يك از ميقاتها برسند بايد از همانجا مُحرِم شوند و لزومى ندارد حتماً به يكى از ميقاتهاى پنجگانه نخستين بروند، و اگر از محاذات دو ميقات مى گذرند بايد وقتى به محاذات نخستين ميقات مى رسند احرام ببندند.
مسأله 47- هرگاه محاذات ميقات را به طور قطع بداند و يا از گفته اهل اطّلاع گمان حاصل شود كافى است از همان جا احرام ببندد، امّا اگر شك كند و راهى براى تحقيق نباشد بهتر است قبل از رسيدن به آن محل نذر احرام كند و از آنجا مُحرِم شود.
مسأله 48- هرگاه از راهى بگذرد كه محاذى هيچيك از ميقاتها نيست احتياط آن است كه به مقيات رود و از آنجا مُحرِم شود يا به جائى برود كه محاذى يكى از ميقاتها باشد، و اگر آن هم امكان ندارد از هرجا كه احتمال دهد محاذى يكى از ميقاتها است مُحرِم مى شود سپس به اوّلين نقطه حرم (در اطراف مكّه) كه رسيد احرام خود را تجديد مى كند (يعنى از نو نيّت كرده و «لبّيك» مى گويد.)
مسأله 49- فرقى در مسأله محاذات ميقات، ميان صحرا و دريا و هوا نيست، بنابراين هرگاه با هواپيما از محاذات يكى از ميقاتها عبور كند بايد از همانجا مُحرِم شود و بلافاصله «لبّيك» بگويد (و اين كه در چنين صورتى در حال احرام زير سقف خواهد بود حكمش بعداً خواهد آمد.)
10- أدنى الحل
مسأله 50- «أدنى الحل» يعنى اوّلين نقطه خارج از حرم، ميقات كسانى است كه عمره مفرده به جا مى آورند (اعم از عمره حجّ قِران و إفراد يا عمره مفرده كه در هر موقع از سال مى توان به جا آورد.)
مسأله 51- بهتر اين است كه براى عمره مفرده از يكى از سه محل زير «حديبيّه» يا «جعرّانه» يا «تنعيم» كه نزد اهل مكّه معروف است، احرام ببندد و آسانتر براى كسانى كه مى خواهند بعد از حج، عمره مفرده به جا آورند اين است كه به مسجد تنعيم كه حدود هشت كيلومتر با مسجدالحرام فاصله دارد و در حال حاضر جزء شهر مكّه شده، رفته، از تنعيم مُحرِم شوند.
مسأله 52- كسانى كه از طريق جدّه براى عمره مفرده به سوى مكّه مى روند بايد از «حديبيّه» (كه فاصله آن با مكّه حدود 17 كيلومتر است) مُحرم شوند (حديبيّه دورترين حدّ حرم است.)
مسأله 53- بهتر اين است كه احرام عمره مفرده، نيز از يكى از ميقاتهاى پنجگانه اوّل (مسجد شجره، جحفه، قرن المنازل، وادى عقيق و يلملم) انجام گيرد، بنابراين كسانى كه قصد عمره مفرده دارند و قبلاً به مدينه مى روند، بهتر است از مسجد شجره يا لااقل جحفه مُحرِم شوند.
مسأله 54- ترتيب ميقاتها به طور خلاصه به صورت زير است:
ميقات «عمره حجّ تمتّع» يكى از ميقاتهاى پنجگانه اوّل است خواه حجّ واجب باشد يا مستحب.
2- ميقات «حجّ تمتّع»، مكّه است.
3- ميقات «حجّ إفراد يا قِران» يكى از ميقاتهاى پنجگانه است.
4- ميقات «عمره مفرده» أدنى الحلّ است; يعنى نخستين محلّى است كه از حرم مكّه بيرون مى باشد (مانند تنعيم و جعرّانه و حديبيّه).
5- ميقات كسانى كه خانه آنها بعد از ميقات است همان منزلشان مى باشد كه براى عمره تمتّع يا حجّ «إفراد» و «قِران» مى توانند از آنجا مُحرِم شوند، ولى بهتر است آنها نيز از يكى از ميقاتهاى پنجگانه مُحرِم شوند.
