موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
نماز عيد فطر و قربان
مسأله 1525- نماز عيد فطر و قربان در زمان حضور امام عليه السلام واجب است و بايد به جماعت خوانده شود و در زمان ما كه امام عليه السلام غايب هستند، مستحب مى‌باشد و بنابر احتياط، آن را به جماعت نخوانند. (برخى از مسائل آينده كه درباره جماعت است، بر فرض مشروعيت جماعت مى‌باشد).
مسأله 1526- وقت نماز عيد فطر و قربان، از اول آفتاب روز عيد است تا ظهر.
مسأله 1527- مستحب است نماز عيد قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند.
مسأله 1528- نماز عيد فطر و قربان اذان و اقامه ندارد و دو ركعت است: در ركعت اول بعد از خواندن حمد، مستحب است سوره بخواند و بعد بايد پنج تكبير بگويد و بعد از هر تكبير يك قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم، تكبير ديگرى بگويد و به ركوع رود و دو سجده بجا آورد و برخيزد و در ركعت دوم نيز مستحب است بعد از خواندن حمد سوره بخواند و بعد چهار تكبير بگويد و بعد از هر تكبير قنوت بخواند و تكبير پنجم را بگويد و به ركوع رود و بعد از هر ركوع دو سجده كند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
مسأله 1529- در قنوت نماز عيد فطر و قربان هر دعا و ذكرى بخوانند كافى است، ولى بهتر است اين دعا را بخوانند: «اللّهُمَّ أَهْلَ الكِبْرياءِ والعَظَمَةِ، وأَهْلَ الجُودِ والجَبَرُوتِ، وأَهْلَ العَفْوِ والرَّحْمةِ، و أَهْلَ التَّقْوى والمَغْفِرةِ، أسأَلُكَ بِحَقِّ هٰذَا الْيَومِ الّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمينَ عِيداً ولمُحَمَّدٍ صلّى اللّٰه عَلَيه وآله ذُخْراً ومَزيداً أَنْ تُصَلِّيَ على مُحَمَّدٍ وآلَ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تُدْخِلَني فِي كُلِّ خَيرٍ أَدْخَلْتَ فيهِ مُحمَّداً وآلَ مُحَمَّدٍ، وأَن تُخْرِجَنِي مِنْ كلِّ شَرٍّ أَخْرَجْتَ منه مُحَمَّداً وآلَ مُحَمَّدٍ صَلواتُكَ عَلَيهِ وعَلَيْهِمْ، اللّهُمَّ إنِّي أسْأَلُكَ خَيْرَ ما سَألَكَ بِه عِبادُكَ الصّٰالِحُون، وَأَعُوذُ بِكَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْه عِبادُكَ الصّالِحُون»
مسأله 1530- در زمان غايب بودن امام عليه السلام، مستحب است بعد از نماز عيد فطر و قربان، دو خطبه بخوانند و بهتر است كه در خطبۀ عيد فطر احكام زكات فطره و در خطبۀ عيد قربان احكام قربانى را بگويند.
مسأله 1531- نماز عيد سورۀ مخصوصى ندارد، ولى بهتر است كه در ركعت اول آن سورۀ شمس (سورۀ 91) و در ركعت دوم، سورۀ غاشيه (سورۀ 88) را بخوانند يا در ركعت اول، سورۀ أعلى (سورۀ 87) و در ركعت دوم، سورۀ شمس (سورۀ 91) را بخوانند.
مسأله 1532- مستحب است نماز عيد را در صحرا بخوانند؛ ولى در مكّه مكرّمه، مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.
مسأله 1533- مستحب است پياده و پا برهنه و با وقار به نماز عيد بروند و پيش از نماز، غسل كنند و عمامه سفيد بر سر بگذارند.
مسأله 1534- مستحب است در نماز عيد بر زمين سجده كنند و در حال گفتن تكبيرها دستها را بلند كنند، و كسى كه نماز عيد مى‌خواند اگر امام جماعت است قرائت نماز را بلند بخواند. ولى بلند خواندن قرائت براى مأموم و كسى كه فرادى نماز مى‌خواند مستحب نيست.
مسأله 1535- بعد از نماز مغرب و عشاى شب عيد فطر و بعد از نماز صبح آن و بعد از نماز عيد فطر و نماز ظهر و نماز عصر روز عيد فطر، مستحب است اين تكبيرها را بگويد: «اللّٰهُ أكْبَرُ، اللّٰهُ أكْبَرُ، لاإلهَ إلّا اللّٰهُ واللّٰهُ أكْبَرُ، اللّٰهُ أكْبرُ و للّٰهِ الْحَمْدُ، اللّٰهُ أكْبَرُ على مٰا هَدٰانٰا» و استحباب اين تكبير در چهار نماز اول و پس از آن در نماز پنجم (نماز ظهر)، بيشتر است.
مسأله 1536- مستحب است انسان در عيد قربان بعد از ده نماز كه اول آنها نماز ظهر روز عيد و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است، تكبيرهايى را كه در مسأله پيش گفته شد بگويد و بعد از آن بگويد:
«اللّٰهُ أكْبَرُ على ما رَزَقَنا مِنْ بَهيمَةِ الأَنْعامِ، والحَمْدُ للّٰهِ على ما أَبْلانا»، ولى اگر عيد قربان را در منى باشد، مستحب است تا از منى كوچ نكرده، بعد از پانزده نماز كه اول آنها نماز ظهر روز عيد و آخر آنها نماز صبح روز سيزدهم ذى حجه است، اين تكبيرها را بگويد.
مسأله 1537- مستحب، بلكه مطابق احتياط استحبابى است كه زنها از رفتن به نماز عيد خوددارى كنند؛ ولى اين امر براى پيرزنها نيست.
مسأله 1538- در نماز عيد هم مثل نمازهاى ديگر، مأموم بايد غير از حمد و سوره چيزهاى ديگر نماز را خودش بخواند.
مسأله 1539- اگر مأموم موقعى برسد كه امام مقدارى از تكبيرها را گفته، بعد از آن كه امام به ركوع رفت، بايد آنچه از تكبيرها و قنوتها را كه با امام نگفته خودش بگويد و اگر در هر قنوت يك ذكر يا دعاى مختصر؛ مثل يك «سبحان اللّٰه» يا يك «العفو» يا يك «الجنّة» بگويد، كافى است.
مسأله 1540- اگر در نماز عيد موقعى برسد كه امام در ركوع است، مى‌تواند نيت كند و تكبير اول نماز را بگويد و به ركوع رود.
مسأله 1541- اگر در نماز عيد يك سجده يا تشهد را فراموش كند، احتياط آن است كه بعد از نماز آن را بجا آورد، و نيز اگر كارى كه براى آن سجده سهو لازم است پيش آيد، بنابر احتياط بعد از نماز دو سجدۀ سهو بنمايد.
