چيزهايى كه تيمّم بر آنها صحيح است

(مسئله  ) تيمّم به خاك، ريگ، كلوخ و سنگ، اگر پاك باشند، صحيح است و به گِل پخته، مثل آجر و كوزه و آهك و گچ پخته نيز تيمّم صحيح است.

(مسئله  ) تيمّم بر سنگ گچ و سنگ آهك و سنگ مرمر سياه و ساير اقسام سنگها صحيح است؛ ولى تيمّم به جواهر، مثل سنگ عقيق و فيروزه، باطل است.

(مسئله  ) اگر خاك، ريگ، كلوخ، سنگ و آنچه كه تيمّم بر آن صحيح است، پيدا نشود، فرد بايد به گرد و غبارى كه روى فرش و لباس و مانند اينهاست، تيمّم نمايد، و چنانچه گرد پيدا نشود، بايد به گِل تيمّم كند، و اگر گِل هم پيدا نشود، احتياط واجب آن است كه نماز را بدون تيمّم بخواند و بعدآ قضاى آن را به جا آورد.

(مسئله  ) اگر بتواند با تكان دادن فرش و مانند آن خاك تهيّه كند، تيمّم به گَرد،باطل است؛ و اگر بتواند گِل را خشك كند و از آن خاك تهيّه نمايد، تيمّم به گِل، باطل است.

(مسئله  ) كسى كه آب ندارد اگر برف يا يخ داشته باشد، چنانچه ممكن است بايد آن را آب كند و با آن وضو بگيرد يا غسل نمايد؛ و اگر ممكن نيست و چيزى هم كه تيمّم به آن صحيح است، ندارد، يعنى فاقد طهورين است، احتياط واجب آن است كه نماز را بدون وضو و تيمّم بخواند و بعدآ هم قضا كند.

(مسئله  ) اگر با خاك و ريگ، چيزى مانند كاه كه تيمّم به آن باطل است مخلوط شود، نمى‌تواند به آن تيمّم كند؛ ولى اگر آن چيز به قدرى كم باشد كه در خاك يا ريگ، از بين رفته حساب شود، تيمّم به آن خاك و ريگ، صحيح است.

(مسئله  ) اگر فرد چيزى ندارد كه بر آن تيمّم كند چنانچه ممكن است، بايد با خريدن و مانند آن تهيّه نمايد.

(مسئله  ) تيمّم به ديوار گِلى، صحيح است و احتياط مستحب آن است كه با بودن زمين يا خاك خشك، به زمين يا خاك نمناك، تيمّم نكند.

(مسئله  ) چيزى كه فرد بر آن تيمّم مى‌كند بايد پاك باشد؛ و اگر چيز پاكى كه تيمّم به آن صحيح است، ندارد، يعنى فاقد طهورين است، احتياط واجب آن است كه نماز را بدون وضو و تيمّم بخواند و بعدآ هم قضا كند.

(مسئله  ) اگر يقين داشته باشد كه تيمّم به چيزى صحيح است و به آن تيمّم نمايد،بعد بفهمد تيمّم به آن باطل بوده، نمازهايى را كه با آن تيمّم خوانده بايد دوباره بخواند.

(مسئله  ) چيزى كه فرد بر آن تيمّم مى‌كند، بايد غصبى نباشد.

(مسئله  ) تيمّم كردن در فضاى غصبى باطل نيست؛ پس اگر در ملك خود، دستها را به زمين بزند و بدون اجازه داخل ملك ديگرى شود و دستها را به پيشانى بكشد، تيمّم او باطل نمى‌شود.

(مسئله  ) اگر نداند محلّ تيمّم غصبى است و يا فراموش كرده باشد، تيمّم او صحيح است، اگرچه فراموش كننده خود غاصب باشد.

(مسئله  ) كسى كه در جاى غصبى حبس است، اگر آب و خاك او غصبى است، بايد با تيمّم نماز بخواند.

(مسئله  ) مستحبّ است چيزى كه بر آن تيمّم مى‌كند، گَردى داشته باشد كه به دست بماند و بعد از زدن دست بر آن، مستحبّ است دست را بتكاند كه گَرد آن بريزد.

(مسئله  ) تيمّم بر زمين گود و خاك جاده و زمين شوره‌زار كه نمك روى آن را نگرفته، مكروه است؛ و اگر نمك روى آن را گرفته باشد، باطل است.