موضوع: کتب استفتائی
ارث دسته اول
(مسئله ) اگر وارث ميّت فقط يك نفر از دسته اول باشد؛ مثلا «پدر» يا «مادر» يا «يك پسر» يا «يك دختر» باشد، همه دارايى به او مى‌رسد؛ و اگر «چند پسر» يا «چند دختر» باشند، همه اموال به طور مساوى بين آنان قسمت مى‌شود؛ و اگر «يك پسر و يك دختر» باشند، مال را سه قسمت مى‌كنند: دو قسمت را پسر و يك قسمت را دختر مى‌برد؛ و اگر «چند پسر و چند دختر» باشند، مال را به گونه‌اى قسمت مى‌كنند كه هر پسرى دو برابر دختر ارث ببرد.
(مسئله ) اگر وارث ميّت فقط «پدر» و «مادر» او باشند، مال را سه قسمت مى‌كنند : دو قسمت آن را پدر و يك قسمت را مادر مى‌برد، ولى اگر ميّت «دو برادر» يا «چهار خواهر» يا «يك برادر و دو خواهر» هم داشته باشد كه همه آنان پدرى باشند، يعنى پدر آنان با پدر ميّت يكى باشد، خواه مادرشان با مادر ميّت يكى باشد يا نه، اگرچه تا ميّت پدر و مادر دارد اينها ارث نمى‌برند، امّا به واسطه بودن اينها، مادر يك ششم مال را مى‌برد و بقيّه را به پدر مى‌دهند.
(مسئله ) اگر وارث ميّت فقط «پدر» و «مادر» و «يك دختر» باشند، مال را پنج قسمت مى‌كنند: پدر و مادر هر كدام يك قسمت و دختر سه قسمت آن را مى‌برد. ولى اگر ميّت «دو برادر» يا «چهار خواهر»، يا «يك برادر و دو خواهر» پدرى داشته باشد، مال را شش قسمت مى‌كنند: يك قسمت را مادر و باقى مانده را به چهار قسمت تقسيم مى‌كنند : يك چهارم را پدر و سه چهارم را دختر مى‌برد. مثلا اگر مال ميّت را 24 قسمت كنند: پانزده قسمت آن را به دختر و پنج قسمت آن را به پدر و چهار قسمت آن را به مادر مى‌دهند.
(مسئله ) اگر وارث ميّت فقط «پدر» و «مادر» و «يك پسر» باشند، مال را شش قسمت مى‌كنند: پدر و مادر هر كدام يك قسمت و پسر چهار قسمت آن را مى‌برد؛ و اگر «چند پسر» يا «چند دختر» باشند، آن چهار قسمت را به طور مساوى بين خودشان قسمت مى‌كنند؛ و اگر «پسر و دختر» باشند، آن چهار قسمت را به گونه‌اى تقسيم مى‌كنند كه هر پسرى دو برا بر دختر ارث ببرد.
(مسئله ) اگر وارث ميّت فقط «پدر و يك پسر» يا «مادر و يك پسر» باشند، مال را شش قسمت مى‌كنند: يك قسمت آن را پدر يا مادر و پنج قسمت را پسر مى‌برد.
(مسئله ) اگر وارث ميّت فقط «پدر» يا «مادر»، با چند «پسر و دختر» باشند، مال را شش قسمت مى‌كنند: يك قسمت آن را پدر يا مادر مى‌برد و بقيّه را به گونه‌اى قسمت مى‌كنند كه هر پسرى دو برابر دختر ببرد.
(مسئله ) اگر وارث ميّت فقط «پدر و يك دختر» يا «مادر و يك دختر» باشند، مال را چهار قسمت مى‌كنند: يك قسمت آن را پدر يا مادر و بقيّه را دختر مى‌برد.
(مسئله ) اگر وارث ميّت فقط «پدر و چند دختر» يا «مادر و چند دختر» باشند، مال را پنج قسمت مى‌كنند: يك قسمت را پدر يا مادر مى‌برد و چهار قسمت را دخترها به طور مساوى بين خودشان قسمت مى‌كنند.
(مسئله ) اگر ميّت اولاد نداشته باشد، نوه پسرى او اگرچه دختر باشد، سهم پسر ميّت را مى‌برد و نوه دخترى او اگرچه پسر باشد، سهم دختر ميّت را مى‌برد. مثلا اگر ميّت، «يك پسر از دختر خود» و «يك دختر از پسرش» داشته باشد، مال را سه قسمت مى‌كنند : يك قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر مى‌دهند.
