موضوع: کتب استفتائی
شرايط اعتكاف
صحّت اعتكاف، هشت شرط دارد :
1. اسلام؛ 2. عقل؛ 3. قصد قربت؛ 4. روزه گرفتن؛ 5. كمتر از سه روز نبودن؛ 6. در مساجد اربعه و يا مسجد جامع؛ 7. اجازه هر يك از زن و شوهر نسبت به ديگرى؛ 8.بيرون نرفتن از مسجد.
(مسئله ) اعتكاف از بچه مميّز مانند بقيّه عبادات او صحيح است.
(مسئله ) اعتكاف ديوانه و يا كسى كه در اثر شُرب مُسكر، مست شده، باطل است.
(مسئله ) نيّت اعتكاف وقت معيّن ندارد و هر زمان تا قبل از سپيده صبح نيّت كند مانند روزه ماه رمضان، كفايت مىكند.
(مسئله ) روزه در اعتكاف، لازم نيست براى آن باشد؛ بلكه هر روزهاى چه واجب يا مستحب و چه از خود يا از غير، كفايت مىكند.
(مسئله ) اعتكاف براى كسى كه نمىتواند و يا نبايد روزه بگيرد مانند بيمار و يا مسافر و يا روزه عيد فطر و قربان، و يا حائض و نفساء (هر چند اعتكاف آنها به خاطر حرمت لبث و ماندن در مسجد هم باطل است) صحيح نيست.
(مسئله ) كسانى كه مسافرند و مىخواهند اعتكاف نمايند بايد نذر روزه مستحبْ در سفر بنمايند، تا اعتكافشان همراه با روزه و صحيح باشد.
(مسئله ) حدّاقل اعتكاف ماندن سه روز است و زيادتر از آن مانعى ندارد؛ و اگر معتكف پنج روز ماندْ، ماندن روز ششم واجب است.(مسئله ) اگر اعتكاف در مساجد اربعه (مسجدالحرام، مسجدالنّبى، مسجد كوفه، مسجد بصره) ممكن نباشد، در مساجد جامع (مسجدى كه رفت و آمد در آن زياد است) به اميد كسب ثواب، مانعى ندارد.
(مسئله ) اعتكاف در غير از مسجد جامع، مانند مسجد قبيله و محلّه و يا مسجدى كه جامع بودنش مشكوك است، صحيح نيست.
(مسئله ) اگر اعتكاف زن منافى با حقّ شوهر باشد، منوط به اجازه اوست؛ كمااينكه اگر اعتكاف مرد منافى با معاشرت به معروف مرد با زن باشد منوط به اجازه زن است؛ همچنين اگر اعتكاف فرزند هم باعث اذيّت پدر و مادر گردد، رضايت آنهالازم است.
(مسئله ) بيرون رفتن از مسجد از روى عمد و اختيار، سبب بطلان اعتكاف مىگردد، چه عالم به مسئله باشد و چه جاهل مقصر باشد.(مسئله ) بيرون رفتن از مسجد به خاطر كارهاى لازم و ضرورى مانند بيرون رفتن براى تخلّى و يا غسل جنابت، مانعى ندارد؛ و همين طور بيرون رفتن براى كارهاى مطلوب و مرغوب شرعى كه متوقّف بر خروج از مسجد است، مانند عيادت بيمار، كمك به مظلوم، بدرقه مسلمان، تشييع جنازه و خواندن نماز ميّت مانعى ندارد.
(مسئله ) اگر كسى به خاطر ضرورتهاى ذكر شده از مسجد بيرون برود و بيرون رفتنش به قدرى طول بكشد كه صورت اعتكاف به هم بخوردْ (مثل اينكه نصف روز بيرون بوده)، اعتكافش باطل است.
(مسئله ) كسى كه براى ضرورت از مسجد بيرون مىرود نبايد بيش از حاجت وضرورت بيرون بماند، و اگر امكان دارد زير ساير ننشنيد، و بنا بر احتياط واجب درصورت امكان زير سايه راه نرود، بلكه احتياط در صورت امكان ننشستن است مطلقآ.
(مسئله ) قبل از تمام شدن دو روز به هم زدن اعتكاف به اعتبار استحبابش، مانعى ندارد؛ ولى بعد از تمام شدن دو روز، ماندن روز سومْ واجب است.
(مسئله ) در اعتكاف بودن در مسجد در هر كجاى آن به هر نحو كه باشد ـ چه ايستاده يا نشسته و چه در حالت راه رفتن يا خوابيدن ـ، كفايت مىكند و آنچه در اعتكاف لازم است، اصل بودن و توقّف در مسجد است.