نماز عيد فطر و قربان

(مسئله  ) «نماز عيد فطر و قربان» در زمان حضور امام 7 واجب است و بايد به جماعت خوانده شود و در زمان ما كه امام 7 غايب است، مستحب است و مى‌توان آن را به جماعت خواند.

(مسئله  ) وقت نماز عيد فطر و قربان از اول آفتاب روز عيد است تا ظهر.

(مسئله  ) مستحبّ است نماز عيد قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند و در عيد فطر مستحبّ است، بعد از بلند شدن آفتاب افطار كنند و زكات فطره را هم بدهند، بعد نماز عيد را بخوانند.

(مسئله  ) نماز عيد فطر و قربان، دو ركعت است كه در ركعت اول، بعد از خواندن حمد و سوره، نمازگزار بايد پنج تكبير بگويد، و بعد از هر تكبير، يك قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم، تكبير ديگرى بگويد و به ركوع رود و دو سجده به جا آورد و برخيزد، و در ركعت دوم، چهار تكبير بگويد و بعد از هر تكبير، قنوت بخواند و تكبير پنجم را بگويد و به ركوع رود و بعد از ركوع، دو سجده به جا آورد و تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد.

(مسئله  ) در قنوت نماز عيد فطر و قربان هر دعا و ذكرى بخوانند، كافى است ولى بهتر است اين دعا را به قصد اميد ثواب بخوانند:

«اَللّهمَّ اَهْلَ الْكِبْرِياءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَروتِ و اهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ اَهْلَ التَّقوى وَ الْمَغْفِرَةِ اَسْألُکَ بِحَقِّ هذَا الْيَومِ الَّذِى جَعَلْتَهُ لِلْمُسلِمينَ عيدآ و لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذُخْرآ وَ شَرَفَآ وَ كَرامَةً وَ مَزيدآ اَنْ تُصَلِّىَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُدخِلَنِى في كُلِّ خَيْرٍ اَدْخَلْتَ فيهِ مَحَمَّدٍآ وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُخْرِجَنِى مِنْ كُلِّ سُوءٍ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّدآ وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمْ اَلّلهُمَّ اِنّى اَسْألُکَ خَيْرَ ما سَألَکَ بهِ عِبادُكَ الصَّالِحُونَ وَ اَعُوذُ بِكَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الْمُخْلَصُونَ».

(مسئله  ) مستحبّ است در نماز عيد فطر و قربان قرائت را بلند بخوانند.

(مسئله  ) نماز عيد سوره مخصوصى ندارد، ولى بهتر است كه در ركعت اول آن سوره «شمس» (سوره 91)، و در ركعت دوم سوره «غاشيه» (سوره 88) را بخوانند، يادر ركعت اول سوره «أعلى» (سوره 87)، و در ركعت دوم سوره «شمس» رابخوانند.

(مسئله  ) مستحبّ است روز عيد فطر قبل از نماز عيد، به خرما افطار كند و در عيد قربان از گوشت قربانى بعد از نماز، قدرى بخورد.

(مسئله  ) مستحبّ است پيش از نماز عيد غسل كند و دعاهايى كه پيش از نماز و بعد از آن در كتابهاى دعا ذكر شده به اميد ثواب بخواند.

(مسئله  ) مستحبّ است در نماز عيد بر زمين سجده كنند و در حال گفتن تكبيرها دستها را بلند كنند و نماز را بلند بخوانند.

(مسئله  ) بعد از نماز مغرب و عشاى شب عيد فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عيد و نيز بعد از نماز عيد فطر مستحبّ است اين تكبيرها رابگويد :«اَللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ، لااِلهَ اِلاَّ اللهُ وَ اللهُ اَكْبَرُ، اَللهُ اَكْبَرُ وَلِلّهِ الْحَمْدُ، اَللهُ اَكْبَرُ عَلى ما هَدانا».

(مسئله  ) مستحبّ است انسان در عيد قربان بعد از ده نماز كه اول آنها نماز ظهرروز عيد و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است، تكبيرهايى را كه در مسئله قبل گفته شد بگويد و بعد از آن ادامه دهد : «اَللهُ اَكْبَرُ عَلى ما رَزَقَنا مِنْ بَهِيمَةِ الأَنْعامِ وَ الْحَمْدُلِلَّهِ عَلى ما اَبْلانا»، ولى اگر عيد قربان را در منا باشد، مستحبّ است بعد از پانزده نماز كه اول آنها نماز ظهر روز عيد و آخر آنها نماز صبح روز سيزدهم ذيحجّه است، اين تكبيرها رابگويد.

(مسئله  ) خواندن نماز عيد زير سقف كراهت دارد.

(مسئله  ) اگر نمازگزار در تكبيرهاى نماز و قنوتهاى آن شك كند، اگر از محلّ آن نگذشته است، بنا را بر اقل بگذارد و اگر بعد معلوم شود كه گفته بوده، اشكال ندارد.

(مسئله  ) اگر انسان قرائت يا تكبيرات يا قنوتها را فراموش كند و به جا نياورد، نمازش صحيح است.

(مسئله  ) اگر نمازگزار ركوع يا دو سجده يا تكبيرة‌الاحرام را فراموش كند، نمازش باطل مى‌شود.

(مسئله  ) اگر در نماز عيد يك سجده يا تشهّد را فراموش كند، احتياط مستحب آن است كه بعد از نماز آن را رجائاً به جا آورد، و اگر كارى كند كه براى آن سجده سهو در نمازهاى يوميه لازم است، احتياط مستحب آن است كه بعد از نماز رجائاً دو سجده سهو براى آن بنمايد.

اجير گرفتن براى نماز

(مسئله  ) بعد از مرگ انسان، مى‌توان براى نماز و عبادتهاى ديگر او كه در زمان حيات به جا نياورده، ديگرى را اجير كرد، يعنى به كسى مزد دهند كه آنها را به جا آورد، و اگر كسى بدون مزد هم آنها را انجام دهد، صحيح است.

(مسئله  ) انسان مى‌تواند براى بعضى از كارهاى مستحبّى، مثل زيارت قبر پيامبر و امامان :، از طرف زندگان اجير شود، و نيز مى‌تواند كار مستحبّى را انجام دهد و ثواب آن را براى مردگان يا زندگان هديه نمايد.

(مسئله  ) كسى كه براى نماز قضاى ميّت اجير شده، بايد يا مجتهد باشد يا مسائل نماز را كه احتمال ابتلا به آن داده مى‌شود، از روى تقليدِ صحيح بداند.

(مسئله  ) اجير بايد موقع نيّت، ميّت را معيّن نمايد و لازم نيست اسم او را بداند. پس اگر نيّت كند از طرف كسى نماز مى‌خوانم كه براى او اجير شده‌ام، كافى است.

(مسئله  ) اجير بايد عبادت را براى ميّت به جا آورد و نيّت كند عبادتهاى او را قضا نمايد و اگر عملى را انجام دهد و ثواب آن را براى او هديه كند، كافى نيست.

(مسئله  ) بايد كسى را اجير كنند كه اطمينان داشته باشند كه نماز را به صورت صحيح مى‌خواند.

(مسئله  ) كسى كه ديگرى را براى نمازهاى ميّت اجير كرده، اگر بفهمد كه عمل را به جا نياورده، يا باطل انجام داده، در صورتى كه بتوان اجرت را از اجير پس گرفت بايد دوباره اجير بگيرد و اگر نتوان اجرت را پس گرفت در صورتى كه ولىّ ميّت به وظيفه‌اش عمل كرده باشد و احراز وثاقت اجير را نموده باشد، لازم نيست دوباره اجير بگيرد و برائت ذمه ميّت و ولىّ حاصل مى‌شود.

(مسئله  ) هرگاه شك كند كه اجير عمل را انجام داده يا نه، اگرچه بگويد انجام داده‌ام، اگر احراز وثاقت اجير را ننموده باشد، بايد دوباره اجير بگيرد، ولى اگر شك كند كه عمل او صحيح بوده يا نه، گرفتن اجير لازم نيست.

(مسئله  ) كسى را كه عذرى دارد و مثلا نشسته نماز مى‌خواند، نمى‌توان براى نمازهاى ميّت اجير كرد، بلكه بنا بر احتياط واجب بايد كسى را هم كه با تيمّم يا جبيره نماز مى‌خواند، اجير نكنند.

(مسئله  ) مرد براى زنْ و زن براى مردْ مى‌تواند اجير شود، و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز بايد به تكليف خود عمل نمايد.

(مسئله  ) لازم نيست قضاى نمازهاى ميّت به ترتيب خوانده شود، مگر در آنچه در اداى آن ترتيب لازم است مثل ظهر و عصر اگرچه بدانند كه ميّت ترتيب نمازهاى خود را مى‌دانسته است.

(مسئله  ) اگر با اجير شرط كنند كه عمل را به طور مخصوصى انجام دهد، بايد همان طور به جا آورد، و اگر با او شرط نكنند، بايد در آن عمل به تكليف خود رفتار نمايد؛ و احتياط مستحب آن است كه از وظيفه خودش و ميّت، هر كدام كه به احتياط نزديك‌تر است به آن عمل كند، مثلا اگر وظيفه ميّت گفتن سه مرتبه تسبيحات اربعه بوده و تكليف او يك مرتبه است، سه مرتبه بگويد.

(مسئله  ) اگر با اجير شرط نكنند كه نماز را با چه مقدار از مستحبّات آن بخواند، بايد مقدارى از مستحبّات نماز را كه معمول است به جا آورد.

(مسئله  ) اگر ميّت ترتيب نمازهايى را كه قضا شده مى‌دانسته و انسان بخواهد براى آن نمازها چند نفر را اجير بگيرد، لازم نيست براى هر كدام از آنها وقتى را معيّن نمايد.

(مسئله  ) اگر كسى اجير شود كه مثلا در مدت يك سال نمازهاى ميّت را بخواند و پيش از تمام شدن سال بميرد، بايد براى نمازهايى كه مى‌دانند به جا نياورده ديگرى را اجير نمايند، بلكه براى نمازهايى هم كه احتمال مى‌دهند به جا نياورده، بايد بنا بر احتياط واجب اجير بگيرند.

(مسئله  ) كسى را كه براى نمازهاى ميّت اجير كرده‌اند، اگر پيش ازتمام كردن نمازها بميرد و اجرت همه آنها را گرفته باشد، چنانچه شرط كرده باشندكه تمام نمازها را خودش بخواند، بايد اجرت مقدارى را كه نخوانده ازمال او به ولىّ ميّت بدهند، مثلا اگر نصف آنها را نخوانده، بايد نصف پولى راكه گرفته از مال او به ولىّ ميّت بدهند، و اگر شرط نكرده باشند، بايدورثه‌اش ازمال او اجير بگيرند، امّا اگر مال نداشته باشد بر ورثه او چيزى واجب نيست.

(مسئله  ) اگر اجير پيش از تمام كردن نمازهاى ميّت بميرد و خودش هم نماز قضا داشته باشد، بايد از مال او براى نمازهايى كه اجير بوده ديگرى را اجير نمايند و اگرچيزى زياد آمد، در صورتى كه وصيّت كرده باشد و ورثه اجازه بدهند براى تمام نمازهاى او اجير بگيرند و اگر اجازه ندهند، يك سوم آن را به مصرف نماز خودش برسانند