احکام كسانى كه نمى‌توانند در مال خود تصرّف كنند

(مسئله  ) بچه‌اى كه بالغ نشده و يا بالغ شده، امّا رشد ندارد، شرعآ نمى‌تواند در مال خود تصرّف كند. پس شرط صحّت تصرّف در مال دو امر مى‌باشد و نشانه بالغ شدن يكى از چهار چيز است:

1. روييدن موى درشت زير شكم «بالاى عورت»؛

2. بيرون آمدن منى، هر چند گفته مى‌شود كه منى از زن خارج نمى‌شود؛

3. ديدن خون حيض در زن؛

4. چنانچه هيچ يك از علايم مذكور محقق نشد، ملاك تمام شدن پانزده سال قمرى در مرد و تمام شدن سيزده سال قمرى در زن.

(مسئله  ) روييدن موى درشت در صورت و پشت لب و در سينه و زير بغل و درشت شدن صدا و مانند اينها، نشانه بالغ شدن نيست، مگر آنكه انسان به واسطه آنها به بالغ شدن يقين كند.

(مسئله  ) ديوانه و سفيه، يعنى كسى كه مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف مى‌كند، نمى‌تواند در مال خود تصرّف نمايد.

(مسئله  ) كسى كه گاهى عاقل و گاهى ديوانه است، تصرّفى كه موقع ديوانگى در مال خود مى‌كند، صحيح نيست.

(مسئله  ) انسان مى‌تواند در بيمارى‌اى كه به آن مرض از دنيا مى‌رود، مال خود رابفروشد و يا اجاره دهد و يا اينكه هر قدر از مال خود را به مصرف خود و خانواده‌اش وميهمان و كارهايى كه اسراف شمرده نمى‌شود برساند؛ ولى اگر بخواهد مال خود رابدون عوض به كسى ببخشد يا صلح يا وصيّت نمايد، اگر زيادتر از ثلث نباشد، صحيح است.