موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی صانعی
فلسفه وضو و غسل
س 1) فلسفه وضو و غسل چيست؟
ج) از ظاهر قرآن استفاده مي‌شود كه مراد از احكام وضو و غسل، تطهير معنوي و باطني و ظاهري انسان‌ها است.
غسل‌ها
س 2) آيا با غسل‌هاي مستحب، مانند جمعه و غيره، يا غسل‌هاي واجب، غير از جنابت، مي‌توان نماز خواند، يا عدم لزوم وضو اختصاص به غسل جنابت دارد؟
ج) همه غسل‌های واجب و مستحب، از وضو کفایت می‌کند و اختصاص به غسل جنابت ندارد.
سزارين
س 3) زني كه سزارين مي‌شود و بچه را از پهلوي او خارج مي‌كنند، خوني كه مي‌بيند، نفاس است يا استحاضه؟
ج) خوني كه از مجراي طبيعي و به سبب ولادت، بيرون مي‌آيد، نفاس است، هرچند طفل را با جرّاحي از پهلو خارج كرده باشند؛ امّا خوني كه از محلِ عمل به واسطه جرّاحي خارج مي‌شود، نفاس نيست.
عادت ماهانه
س 4) رَحِم زني را طي عمل جرّاحي برداشته‌اند. خوني كه از مجراي عادي دفع خون، خارج مي‌شود، حيض است يا استحاضه و يا قروح و جروح؟
ج) نه حيض است و نه استحاضه؛ بلكه خون قروح و جروح است.
س 5) آيا زن‌ها مي‌توانند براي جلوگيري از عادت ماهانه و انجام مناسک عمره و حج، قرص بخورند؟
ج) خوردن قرص مطلقاً جايز است.
عدم امکان غسل و وضو و تیمّم
س 6) در زندان، گاهي نياز به غسل جنابت پيدا مي‌شود و از طرفي، امكان غسل و استحمام هم وجود ندارد. در اين صورت نماز و عبادات ما چه حكمي دارد؟
ج) بايد نمازها را با تيمّم بخوانند. اگر آن هم مقدور نباشد، بنابر احتياط واجب، نماز را بدون غسل و تيمّم بخوانند و بعداً قضاي آن را به جا آورند.
س 7) فردي چشم‌هايش را عمل جرّاحي نموده و پزشك سفارش كرده كه نبايد سرت را تكان بدهي، چون براي چشم‌هايت ضرر دارد و نبايد وضو بگيري و تيمّم كني. او نيز بدون طهارت و بدون اين كه رو به قبله باشد، نماز خوانده.
آيا نمازهاي خوانده شده صحيح است؟
ج) به حکم فاقد الطهورين ـ که بايد هم نماز بخواند و هم قضا نمايـد ـ بايد نمازهايش را قضا کند.
وجود موهای مصنوعی برای مسح سر
س 8) به دليل ابتلا به بیماری، تمام موهاي بدنم از جمله سرم ريخته و مدّتي است كه اقدام به كاشت موي مصنوعي كرده‌ام. در اين روش، موها روي يك شبكه مشبّك، به سر وصل مي‌شود و با كنار زدن موها پوست سر هم پيداست. با توجّه به اين كه درآوردن پوسته و نصب دوباره آن، مشقّت بسياري دارد، چگونه بايد وضو بگيرم؟ طبق دستور پزشك، هر پنج يا شش روز يك بار بايد پوسته را بردارم تا سرم را شستشو دهم. حال، نمازهايي كه با مسح روي آن خوانده‌ام، چه حكمي دارند؟ آيا بايد قضاي آنها را به جا بياورم؟
ج) اگر برداشتن موها مشقّت دارد، مسح كشيدن روي همان موها كفايت مي‌كند و اسلام، دين سهولت است. بنابراين، نمازهاي گذشته‌تان صحيح بوده و وضويتان درست انجام گرفته و نمازها احتياج به قضا ندارند. در روزهايي كه براي شستن سر، موها را بر‌مي‌داريد، تلاش كنيد وضو را در صورت عدم مشقّت، در همان زمان بگيريد.
س 9) كاشت موي سر براي آقايان و وضو و غسل با آن چه حکمی دارد؟
ج) كاشت مو مانعي ندارد و براي وضو و غسل، مشكلي ايجاد نمي‌كند. مسح كشيدن روي موها كفايت مي‌كند؛ چون جبيره محسوب مي‌شود.
کاشت ناخن
س 10) کاشت ناخن از لحاظ شرعی چه حکمی دارد؟
ج) کاشت ناخن به خودی خود مانعی ندارد، اما برای وضو و غسل بايد آنچه مانع از رسيدن آب به بدن است، برداشته شود، ولی چنانچه برداشتن مانع، دارای حرج و مشقّت شديد باشد، برداشتن لازم نيست و وضو و غسل به صورت جبيره‌ای صحيح است.
تاتو
س 11) حكم تاتو كردن در آرايشگاه‌هاي زنانه چيست؟
ج) اگر براي بدن ضرر داشته باشد، حرام است وگرنه حلال است ـ و ظاهراً ضرر ندارد وگرنه اقدام نمي‌كردند ـ و چون زير پوست قرار مي‌گيرد، مانع از صحّت وضو و غسل نمي‌باشد.
خالکوبي
س 12) آيا خالكوبي حرام است و اگر كسي خالكوبي كند، هنگام وضو يا غسل، اشكالي پيش نمي‌آيد؟
ج) اگر براي بدن ضرر نداشته باشد، مانعي ندارد و چون زير پوست قرار مي‌گيرد، مانع از صحّت وضو و غسل نيست.
وضو از آب آشامیدني
س 13) وضو گرفتن از آب‌هايي كه در مسجدالحرام و مسجدالنبي، مخصوص آشاميدن مي‌باشد، چه حكمي دارد؟
ج) وضو از ظروف و كلمن‌هايي كه داخل مسجد گذاشته‌اند و يا از شيرهايي كه در مسجد هستند و مخصوص آشاميدن مي‌باشند، جايز نيست و صحيح نمي‌باشد و وضو با آنها باطل است.
ترتیب در غسل
س 14) آيا ترتيب در غسل، واجب است؟
ج) در غسل ترتيبي، ترتيب لازم است؛ يعني اوّل بايد سر و گردن، سپس بقيّه بدن را بشويد.
س 15) اگر شخصی در غسل ترتيبی پس از شستن سر و گردن، گردن را به نيّت واجب با سمت راست مي‌شسته و باز گردن را به نيّت واجب با سمت چپ می‌شسته، غسلش اشكال داشته؟
ج) غسلش صحيح است. منتها شستن گردن به نيّت واجب با هر يك از طرفين، زياده‌ای است كه انجام گرفته؛ اما زياده در مثل غسل مبطل نيست، مگر برای قصد قربت مضرّ باشدكه آن هم در سؤال، تحقّق ندارد، چون به عنوان بدعت انجام نداده است. در قصد قربت، همين قدر كه عمل برای غير خدا نباشد وخدا منظور در عمل است، كفايت می‌كند؛ به علاوه، قصد قربت معتبر است نه مقرّبيت عمل، هر چند در امثال اين موارد، مقرّبيت به خاطر جهل و عدم مقرّبيت زياده محقّق است.
س 16) اگر كسي در غسل ترتيبي، ترتيب را رعايت نمي‌كرده به اين صورت كه اوّل طرف راست، سپس طرف چپ و بعد سر و گردن را مي‌شسته، آيا غسل صحيح است؟ اگر باطل است، در صورتي كه نماز خوانده، آيا بايد قضا نمايد؟
ج) اگر ترتيب لازم و واجب (ترتيب سر و گردن و بقيّه بدن) رعايت نشود، غسل، باطل و اعاده و قضا لازم است، مگر در جاهلِ قاصر كه اعاده و قضا لازم نيست و غسلش صحيح است و به حكم حديث رفع ، شرطيّت ترتيب، بر او لازم نیست.
جنابت بانوان
س 17) شرايط جنابت در خانم‌ها چگونه است و لزوم غسل آنان با چه شرايطی است؟
ج) زن‌ها فقط با آميزش و دخول جنب می‌شوند. در غير اين‌صورت، جنب نبوده و غسل بر آنان واجب نمی‌باشد.
ورود به حرم
س 18) منظور از «حرم» در اماكن متبرّكه و مزار ائمّه اطهار(علیهم السلام) كه دخول جُنُب و حائض به آن حرام است، چيست؟ آيا حرم امامزادگان هم مشمول اين حكم است؟
ج) منظور از «حرم»، اطراف ضريح و زير گنبد است و شامل رواقها و صحن‌هايي كه مسجد نيست، نمي‌شود. ورود به حرم امامزادگان، اگر مسجد نباشد، حرمت ندارد؛ هرچند كه احترام حرم امامزادگان مطلوب است.
