امروز 10 ربیع الاول سالروز ازدواج حضرت محمد (ع) و حضرت خدیجه (س) است. بسیاری از مردم ایران، روزهای ماه ربیع  الاول را فرصتی مناسب برای برگزاری جشن ازدواج می دانند و با انتخاب اعیاد این ماه مبارک، شادی خود را با شادی اهل بیت علیهم السلام همراه می سازند. آنچه که قبل از ازدواج مطرح است ملاک هایی است که افراد در هنگام انتخاب همسر باید در نظر بگیرند. تا کنون در این باره مشاوران و روانشناسان زیادی نظرات خود را مطرح کرده اند و آثار متعددی با این موضوع به بازار کتاب عرضه شده است؛ اما ملاک های شرع مقدس اسلام برای انتخاب همسر چیست؟

این پرسشی است که خبرنگار شفقنا در دیدار با  حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مدظلّه) مطرح کرد. این مرجع تقلید شیعیان، ملاک های عقلی، شرعی و عرفی که برای تحقق یک ازدواج موفق لازم است را تشریح کرده و به این پرسش که آیا استخاره در امر ازدواج لازم است، پاسخ داده است

ملاک های ازدواج

متن گفت وگو آیت الله العظمی شبیری زنجانی را بخوانید:

 به نظر حضرت عالی ملاک های لازم برای انتخاب همسر چیست؟

ملاک هایی که شرع مطهر می گوید و عقل بر آن دلالت می کند چند ملاک است. مهم ترین مساله، عفت همسر است. به ویژه اگر زن عفیفه نباشد،

هم از نظر شرع و هم از نظر عرف مشکل ایجاد می شود.

عفت همسر بر همه موارد مقدم است.

ملاک دیگر دیانت است یعنی اهل نماز و روزه و رعایت مسایل شرعی و عبادی باشد. انسان پس از ازدواج می خواهد صاحب فرزند شود و اولادی که از مادر بی نماز باشد، چندان مومن از آب در نمی آید

اخلاق زوجه هم باید با یکدیگر سازگار باشد. این مساله مهمی است؛ یعنی طرز فکر دختر و پسر به هم نزدیک باشد. گاهی ممکن است طرفین هر دو انسان های خوبی باشند؛ اما از نظر فکری با هم سنخیت نداشته باشند؛ اینها تا بخواهند به هم نزدیک شوند با مشکلات و دردسرهای زیادی مواجه می شوند

 آیا خانواده ها هم می توانند ملاک انتخاب باشند؟

این که گفتیم با هم سنخیت داشته باشند هم طرفین و هم خانواده آنها را در بر می گیرد. مسایل خانوادگی در زندگی افراد تاثیر دارد و تنها خود شخص ملاک نیست؛ خانواده ها " به هم بخورند". الان یک بخش از مشکلات زناشویی به خاطر این است که افراد با خانواده هم سطح، ازدواج نمی کنند. مثلا پسر با یک خانواده به ظاهر در سطح بالا ازدواج می کند؛ خرج این دختر زیاد و توقع او بالاست، چند روز بعد این ویژگی های شخصیتی او برای انسان عادی می شود اما مشکلات ایجاد شده و زحمات آن به این راحتی عادی نمی شود

غیر از ملاک هایی که فرمودید ملاک های دیگری هم هست که توجه به آنها در انتخاب همسر لازم باشد؟

آنچه گفته شد ملاک های اولیه است. یک سری از ملاک های عرفی هم وجود دارد؛ مثل زیبایی. قیافه طرف نباید زننده باشد که بعد مردم بگویند این چه بود که فلانی گرفت. لازم هم نیست که قیافه او، ماه شب چهارده باشد؛ زیبایی زیاد گاهی خیلی هم مضر است. همین که قیافه زننده نباشد و طرف از نظر اخلاقی روحیه سازگار داشته باشد خوب است

البته برخی از مسایل دیگر هم هست که جزو شرایط نیست ولی اگر زن آنها را داشته باشد بهتر است؛ مثل اینکه زن مدیر باشد و بتواند منزل را اداره کند

نظر شما درباره استخاره در امر ازدواج چیست؟

استخاره باید بشود. به آقای والد ما، قبل از ازدواج با والده ما، مورد خوبی پیشنهاد می شود. ایشان می فرمودند که با آقایی که رییس روحانیت زنجان بود مطرح کردم. ایشان می گویند: استخاره کرده اید یا نه؟ والد ما جواب می دهند: مشکلی نیست که استخاره کنم؟ ایشان می گویند: ما جنبه ظاهری را می بینیم؛ اما جنبه باطنی و اینکه فردا چه اتفاقی میفتد را انسان نمی تواند پیش بینی کند و استخاره برای این جنبه های پنهان است

استخاره باید قبل از تحقیق باشد یا بعد از تحقیق؟

فی الجمله انسان باید نسبت به گزینه مطرح شده شناخت به دست بیاورد. مثلا اینکه بگوید من می خواهم دختر فلان شاه را بگیرم، جای استخاره نیست؛ چون سنخیتی در کار نیست. وقتی شخص پس از مشورت دیگران و با حکم عقل معمولی به این نتیجه می رسد که گزینه مطرح شده به صلاح او نیست، نیاز به استخاره ندارد

شما چه ازدواجی را ازدواج خوب می دانید؟

ازدواجی که باعث خیر دنیا و آخرت طرفین بشود

این ازدواج چگونه محقق می شود؟

 برای این ازدواج باید به وسیله دعا به خدا و حضرات معصومین توسل شد و ملاک هایی را که شرع و عقل و عرف می گوید در نظر گرفت. وقتی طرفین عفیف باشند، اخلاقشان سازگار باشد، متدین باشند و سنخیت خانوادگی داشته باشند، ازدواج خوبی شکل می گیرد.