چند سالي است كه تريبون‌هاي عزاداري محرم تبديل شده است به تريبون‌هاي سياسي و خط و نشان كشيدن براي رقبا. اگر انتخاباتي هم پيش‌رو باشد فضاي مذهبي اين مراسم‌ها بيشتر رنگ مي‌بازد و موضوعات سياسي عمق بيشتري مي‌گيرد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)، روزنامه اعتماد با این مقدمه، نوشت: روز گذشته آيت‌الله مكارم‌شيرازي از مراجع تقليد در همين مورد پيامي صادر و درخواست كرد كه مداحان از آميختن مراسم عزاداري به مسائل سياسي و اهانت بپرهيزند. سيد احمد خاتمي هم در اين مورد هشدار داد و گفت: ورود به چالش‌ها و دعواهاي سياسي به مصلحت مداحان اهل بيت(ع) نيست. سيد رضا اكرمي و آيت‌الله سيد محمد واعظ‌ موسوي هم در اين مورد هشدار دادند؛ هشدارهايي كه مشخص نيست تا چه اندازه جدي گرفته خواهند شد. با محمدتقي فاضل‌ميبدي، عضو مجمع محققين و مدرسين حوزه علميه قم در همين مورد و علل تبديل تريبون‌هاي مذهبي به سياسي و استفاده‌هاي ابزاري از دين گفت‌وگوي كوتاهي كرديم. اين استاد دانشگاه مفيد قم بر اين باور است كه اگر با اين استفاده‌هاي ابزاري جاهلان از دين برخورد نشود مردم و جوانان از دين فراري خواهند شد.

در آستانه ماه محرم و آغاز مراسم‌هاي عزاداري قرار داريم. شاهد بوده‌ايم كه در سال‌هاي اخير استفاده سياسي از تريبون‌هاي عزاداري شدت گرفته است. فكر مي‌كنيد اين موضوع از چه زماني آغاز شد؟

بله، اين استفاده ابزاري از دين نه تنها موضوع تازه‌يي نيست بلكه يك واقعه تلخ تاريخي است كه در حال ادامه پيدا كردن است. البته ما بايد به اين نكته توجه كنيم كه دنياي امروز به گونه‌يي است كه به اين استفاده‌هاي ابزاري از دين به شكل ديگري نگاه مي‌شود. اگر در گذشته يا در دوره صفويه و قاجاريه در يك محيط بسته‌يي اظهارنظرهاي ديني مطرح مي‌شد امروز ما در فضايي قرار داريم كه كوچك‌ترين اظهارنظري به نام دين به سرعت رسانه‌يي مي‌شود و همين كار موجب مي‌شود كه نگاه‌ها به دين تغيير كند.

يعني شما فكر مي‌كنيد مداحان به اين مساله توجه ندارند؟

بله، مداحان ديني بايد بدانند كه در ايام ماه محرم بايد مكتب امام حسين(ع) را ترويج كنند و شاكله اصلي مكتب امام حسين(ع) نيز صلح و دوستي است نه توهين، فحاشي يا تهمت به افراد. اما متاسفانه در سال‌هاي اخير ما به‌شدت شاهد بوديم كه در مراسم‌هاي عزاداري برخي مداحان فحاشي و توهين مي‌كنند يا اينكه با رقبايشان برخورد مي‌كنند كه اين موضوع اصلا با مفاد مكتب امام حسين (ع) همخواني ندارد.

همين برخورد با رقبا در مداحي‌ها به چه علت شكل مي‌گيرد؟

متاسفانه بسياري از مداحاني كه به نام امام حسين صحبت مي‌كنند هيچ شناختي نسبت به امام حسين(ع) و مكتبش ندارند و بايد تاكيد كرد كه منشا اين استفاده‌هاي ابزاري از دين جهل است كه به وسيله آن با دين بازي مي‌كنند. حتي زماني كه حضرت علي(ع) حكومت را در دست گرفت اعلام كرد: «دين در دست عده‌يي جاهل اسير بوده و من آن را آزاد كردم». و امروز هم متاسفانه فرهنگ امام حسين(ع) در دست عده‌يي جاهل اسير شده است و وظيفه مسوولان و مراجع تقليد است كه نسبت به آزاد‌سازي فرهنگ امام حسين(ع) از دست اين جاهلان اقدام كنند. اين اصلا شيوه درستي نيست كه عده‌يي مداحي كرده و در حين آن به افرادي توهين كنند يا آنها را زير سوال ببرند. اين توهين در مداحي‌ها از دو سو ضربه وارد مي‌كند. با اين كار هم افرادي كه به آنها توهين شده است زير سوال مي‌روند و هم اينكه به خود اسلام هم ضربه زده مي‌شود.

همان‌طور كه اشاره كرديد در سال‌هاي اخير اين توهين در مداحي‌ها شدت گرفته است. فكر مي‌كنيد چگونه بايد با اين امر برخوردهاي لازم صورت بگيرد؟

درباره برخورد با اين شيوه مداحي‌ها بايد به يك موضوع اشاره كرد. همان‌طور كه با مقاله ديني يك روزنامه با آن سرعت و شدت برخورد مي‌شود و آن روزنامه توقيف مي‌شود، با مداحاني هم كه در حين سخنراني‌هايشان برخلاف مكتب و روش امام حسين(ع) رفتار و به اشخاص توهين مي‌كنند بايد با همين شدت و سرعت برخورد شود. متاسفانه در اين سال‌ها مكتب امام حسين(ع) كه مكتب صلح و دوستي است تبديل به مكتب تهديد، دشمني و تهمت شده است و با اين كار از دين و مكتب امام حسين (ع) براي مبارزه با رقيب سياسي استفاده ابزاري مي‌شود.

ريشه اينكه مداحان مذهبي تبديل به مداحان سياسي شده‌اند، كجاست؟

من باز هم تاكيد مي‌كنم كه منشا اصلي اين رفتارها يا جهل مي‌تواند باشد يا تامين منافع شخصي. اين نوع تبليغ از دين عين خود دين‌ستيزي و مبارزه با دين است و تنها نتيجه‌يي كه مي‌تواند داشته باشد فراري دادن مردم و جوانان از دين است. مني كه به نام دين صحبت مي‌كنم بايد به گونه‌يي صحبت كنم كه در همه دانشگاه‌هاي مطرح دنيا بتوانم از صحبت‌هايم دفاع كنم. يعني بايد تا اين اندازه عقلاني صحبت كنيم.

چندي پيش شاهد بوديم كه يكي از مداحان معروف در مراسم عزاداري‌اش آرزوي مرگ آيت‌الله هاشمي را كرد. در جامعه چه اتفاقي افتاده است كه يك مداح در چنين مراسمي اين‌گونه دعايي مي‌كند؟

اين مداح در مراسم عزاداري‌اش به فردي توهين كرده است كه امام خميني(س) بارها او را تاييد كرده است و نقش موثر آيت‌الله هاشمي در انقلاب نيز بارها از سوي امام مورد اشاره قرار گرفته بود. اما همين افرادي كه اين روزها تاكيد دارند امام بر سر دادن شعار «مرگ بر امريكا» اصرار داشته است بر تاييد آيت‌الله هاشمي از سوي امام چشم مي‌بندند و به هاشمي توهين مي‌كنند. اين رفتارها نشان مي‌دهد كه تنها موضوعاتي كه به نفع‌شان هست را درباره مواضع امام مورد توجه قرار مي‌دهند.