به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه) به نقل از پایگاه اطلاع رسانی معظم له؛

حضرت‌ مولاي متّقيان‎ امیرالمؤمنین عليه‎السّلام رهبرآزاد مردان و آزادي‌خواهان مي‎فرمايد:

«ألا حُرٌّ يَدَعُ هذِهِ اللُّماظَةَ لأَهلِها إنَّهُ لَيسَ لأنفسكِم ثَمَنٌ اِلّا الجَنَّة فَلا تَبِيعوها الّا بِها»؛ آيا آزاده‌اي نيست كه اين بازمانده غذاي دهان ديگران (دنيا) را براي اهلش بگذارد؟ به درستي كه براي جان‎هاي شما بهايي غير از بهشت نيست؛ پس آن را به غير بهشت نفروشيد. (۱)

بسا افرادي كه داد آزادي‎خواهي دارند و ديگران را به آزادي مي‎خوانند و بي‎آن‎كه توجّه داشته باشند، اسير و بنده هستند و از خود اختياري ندارند.

بسياري از اشخاص كه آزادي و حقوق ديگران را پايمال كرده و آن را دستخوش اميال و اراده خود ساخته و خود را بر ملل و جوامع، فرمانرواي مطلق مي‎شمارند، نيز از نعمت آزادي محروم هستند.

اين هر دو دسته بنده‎اند و مقيّد و مملوك؛ امّا نه بنده و مملوك يك تن؛ نه بنده‎اي كه جسمش در اختيار غير باشد، و فكر و انديشه‎اش در اختيار خودش.

اينان بنده هوا، بنده پول، مال، مرکب و بنده مقام هستند. غلام حلقه‌به‎گوش شهوت، غلام اربابان قدرت، حاكمان و اميران، بنده مقاصد رذيله و اشياي خسيسه و بنده عادات و خرافات هستند. بندگاني كه علاوه بر جسمشان، روح و فكرشان نيز بنده است و همه چيزشان در بند افتاده و از آزادي واقعي و استقلال روحي و فكري بويي نبرده‎اند.

عادت به خوردن و نوشيدن، عادت به شهوت‌راني، قمار، شراب، مي‎گساري، شب‎نشيني‎هاي زيان‎بخش، ظلم و ستم، و بي‎اعتنايي به ضعيفان و زيردستان و... آن‎ها را چنان اسير و مقيّد كرده كه، نجات از اين طلسم عادات را غيرممكن مي‎دانند.

چنين كساني، خود و انسانيّت خود را در اسارت عادات انداخته و نتوانسته‎اند از وادي تنگ و تاريك بندگي و بردگي مخلوقاتي مانند خود، با بال همّت پرواز كرده و در باغستان آزادي واقعي، وارد شوند، و خلاصه، برنامه كار روز و شب و حاصل زندگي آن‎ها انجام يك سلسله عادات و تكرار مكرّرات است.

آيا كسي كه تمام عمرش را در لهو و لعب و بازي به سر مي‎برد، و نمي‎تواند دمي از آن، خود را كنار بكشد، آزاد است يا بنده؟!

آيا كسي كه دست از قمار بر نمي‎دارد و شب‎ها را تا نزديك سحر بر سر سفره قمار، مال و وقت عزيز خود را به باد فنا مي‎دهد، بنده است يا آزاد؟!

آيا آن كه نمي‎تواند از زندگي تجمّلي و از طعام‎هاي رنگارنگ سفره‎اش و از لباس‎هاي گران‎بها و متنوّعش، چيزي كم بگذارد و از هم‎نوعان خود ‎كه درمانده و گرفتار، مستمند، بيمار، زلزله‎زده و مبتلا هستند‎ دستگيري و به آنها كمك نمي‎كند، بنده است يا آزاد؟!

آيا كسي كه براي مقام و منصب، حفظ رياست و براي تجمّلات بيش از حد، و شكم‌پرستي، حقوق ضعفا را پايمال مي‎كند آزاد است يا بنده؟! آيا اين است زندگي آزاد و شرافتمندانه انسان؟!

يقيناً اين‎گونه افراد، بنده‎اند و آزاد ساختن آنان، از آزاد كردن رفيق و عبيد دشوارتر است، چنان چه دين اسلام براي آزادي غلامان و كنيزان كوشش‎هاي ثمربخشي نموده و برنامه‎هاي سودمندي تنظيم كرده و آن را از عبادات بزرگ قرار داده است و حتّي در بعضي موارد، حكم به وجوب آن نموده و در موارد ديگر، به طور استحباب آن را از مسلمانان خواسته است، براي آزاد كردن اين ممالك فكري و بندگان و غلامان واقعي نيز برنامه‎هاي وسيعي را پيشنهاد كرده تا بشر را از بند استعباد، عادات رذيله و هواي نفس آزاد سازد.

يكي از این برنامه‎هاي آزادي‌بخش اسلام، «روزه» است. روزه، آدمي را از بند عادات حيواني آزاد مي‎سازد و او را به سوي ملكوت اعلي پرواز مي‎دهد:

طَيَران مرغ ديدي تو زپاي بند شهوت * به در آي تا ببيني طيران آدميّت

خور و خواب و خشم و شهوت، شَغَب است و جهل و ظلمت * حَيَوان خبر ندارد زِ جهان آدميّت

فرد مسلمان به قصد روزه، سحر از ميان بستر آرام خواب، براي خوردن سحري و انجام عبادت و خواندن دعا و نماز بر مي‎خيزد و از قيد خواب و عادت به استراحت، آزاد مي‎شود و در تمام مدّت روز از تحت سيطره و تسلّط جسم و غرايز حيواني و عادت به خوردن و نوشيدن، خود را بيرون مي‎كشد و طلسم هوا و هوس را مي‎شكند و از خوردن غذاهاي لذيذ و ميوه‎هاي شيرين و خوش طعم و نوشيدني‎هاي خنك و گوارا خودداري مي‎كند و به عادات روزهايي كه روزه نبود، نمي‎انديشد و برنامه‎هاي غذايي روزانه را ترك كرده و فكر و عقل و وجدانش را آزاد مي‎سازد و خود را در افقي عالي‎تر و نورانيّت و روشنايي ديگر مي‎بيند.

ادعيّه‎اي را كه جهت ماه رمضان و براي مواقع سحر و روز و شب، وارد شده، مي‎خواند؛ ادعيّه‎اي كه اغلب داراي جملات آموزنده، حقيقت و روح آزادي است؛ ادعيّه‎اي كه عقيده توحيد را با جان و روان و وجدان آميخته مي‎سازد و خواننده را از بندهاي گران اخلاق زشت و صفات ناپسند نجات داده و به صفات پسنديده و اخلاق كريمه دعوت مي‎نمايد.

آری! ماه رمضان، ماه آموزش آزادی است. باید از پیام‌های سعادت‌بخش قرآن کریم در این ماه مبارک رمضان درس آزادی آموخت. بيشتر شقاوت‎ها، و بدبختي‎هاي بزرگ، ناشي از عدم درك حقيقت آزادي و حريّت اسلامي و يا عدم استقامت در راه آن است.

از اين رو، كساني كه به اين درك و استقامت، موفّق نمي‎شوند، تكبّر و گردن‎كشي و استعباد ديگران را مي‎پذيرند و با اظهار تملّق در برابر متكبّران و گردن‎كشان، بر كبر و طغيان آنان مي‎افزايند؛ در حالي كه اسلام از تمام افراد بشر دعوت مي‎كند تا در برابر خدا و حكومت خدا خاضع باشند.

آن چه باعث تأسّف است اين است كه مسلمانان به آيات توحيد قرآن كمتر توجّه دارند و از ميوه‎هاي درخت طيّبه توحيد، كمتر تناول مي‎كنند.

روزه‎دار عزيز! با دقّت در آيه شريفه: «يا اَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ، الَّذِي جَعَلَ لَكُم الأَرْضَ فِراشاً، وَالسَّمَآءَ بِنَآءً وَاَنزِلَ مِنَ السَّمَاءِ ماءً فَاخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَّكُمْ فَلاتَجْعَلوُا للهِ أَندَاداً وَ أَنتُمْ تَعْلَمُونَ»(۲) درمي‎يابيم كه چه حقايق بزرگ و معاني بلندي در آن درج شده است.

اين آيه، عموم بشر و انسان‎ها را مخاطب قرار داده و به پرستش آفريدگار يگانه و ترك شرك دعوت مي‎كند، و عالي‎ترين مفهوم آزادي را به بشر عرضه مي‎دارد.

پی‌نوشت‌ها:

[۱]. نهج البلاغه، ص۲۶۱، ج۳، كلمه ۴۵۶.

۲. سوره بقره، آيات ۲۱و۲۲؛‌ اي مردم، پروردگارتان را كه شما، و كساني را كه پيش از شما بوده‎اند آفريده است، پرستش كنيد؛ باشد كه به تقوا گراييد. همان [خدايي] كه زمين را براي شما فرشي [گسترده]، و آسمان را بنايي [افراشته] قرار داد؛ و از آسمان آبي فرود آورد؛ و بدان از ميوه‎ها رزقي براي شما بيرون آورد؛ پس براي خدا همتاياني قرار ندهيد، در حالي كه خود مي‎دانيد.