به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

حضرت جواد الائمة عليه السلام در اخلاق كريمه و صفات پسنديده، علم و معرفت و دانش و زهد و تقوا، وارث اجداد بزرگوار و در عظمت و جلالت، زبانزد خاّص و عام بود و شخصيّت هاي بزرگ علمي و ديني در برابر او خاضع و فروتن بودند.
محدّثان بزرگ و علماي عاليقدر، افتخار كسب علوم از آن حضرت را داشته و در دشوارترين مسايل علمي او را حلّال مشكلات مي يافتند.
امامت ايشان آن هم پيش از سن بلوغ، گر چه تا آن زمان به طور رسمي سابقه نداشت و در بين امامان، هيچ يك در اين سن بر مسند امامت ننشسته بود، ولي در بين ساير انبيا و پيامبران سابقه دار بوده است؛ و حضرت عيسي و يحيي در كودكي به مقام نبوّت رسيدند و قرآن درباره حضرت عيسي مي فرمايد: (اِنّي عَبْدُاللهِ آتانِي الْكِتابُ وَ جَعَلني نَبِيّاً: منم بنده خدا، به من كتاب داده و مرا پيامبر قرار داده است.)(1)

و درباره حضرت يحيي مي فرمايد: (وَ آتَيْناهُ الْحُكْم صَبِيّاً؛ و از كودكي به او نبوت داديم.)(2)
و اين مسأله كه علوم و دانش هاي امامان و قّوت فهم و كثرت معارف آنان به واسطه آموزش و گذشت زمان و رشد جسماني نيست، همواره مقبول خواصّ و عوام بوده است.
از دوران كودكي هر يك از اهل البيت عليهم السلام هم، حكايات و داستان هاي شگفت انگيز بسياري كه حاكي از نبوغ فوق العاده و فعليّت كمالات و فضايل آنهاست، نقل شده است؛ حتّي معاويه و يزيد و عبدالله بن عمر نيز از علم لدّني آنها سخن مي گفتند؛ چون ابوحنيفه كه وقتي حضرت موسي بن جعفر عليه السّلام در سن هفت سالگي به سر مي برد، از ايشان مسايل فقهي مي پرسيد و پاسخ مي شنيد.
هر كس در حالات آن بزرگواران مطالعه بنمايد و علومي را كه در دوران كودكي و بعد از بلوغ از آنها صادر شده را ملاحظه كند، مي فهمد كه اين همه علم و معرفت، از راه تحصيل فراهم نمي شود.
نسبت به امام جواد عليه السلام هم اينگونه بود. با اينكه مدّت زندگي امام جواد عليه السّلام ديري نپاييد و عمر شريفش به بيست و شش سال نرسيد، علوم بسياري از آن بزرگوار صادر شد و مجالس بحث و مناظراتي بين آن حضرت و علماي بزرگ آن زمان صورت مي گرفت، مانند مناظره علمي و مباحثه اي كه با «يحيي بن اكثم» قاضي القضاة، در حضور مأمون ـ خليفه عباسي ـ و جمعي از بني‌عبّاس و ديگران فرمود و در پاسخ به مسأله او، شقوق آن را چنان بيان كرد كه قاضي القضاة، حيران و خجل گشت و حكم تمام آن شقوق را بيان فرموده؛ سپس از يحيي ـ طبق پيشنهاد مأمون ـ مسأله اي پرسيد كه از جواب آن عاجز گرديد و حلّ آن مسأله را از شخص امام عليه السّلام در خواست كرد و حضرت پاسخ فرمود و بر همه بني‌عبّاس واضع شد كه طبق گفته مأمون، آن حضرت با وجود كمي سن، افضل و اعلم از همه علما است و خداوند متعال او را به اين فضيلت و كمال مزيّن كرده است.(3)
و البته احاديث «ثقلين»، «سفينة»، «امان» و حديث «في كّل خلف من امتي» وروايات ديگر، همه مبيّن و مؤيّد اين موضوع است و مرور زمان نيز ثابت كرد كه غير از اين ذوات مقدّسه، فرد ديگري مصداق اين احاديث نيست و ايشان هستنند كه علمشان از علم خدا و بصيرتشان، موهبت خاصّ خدا است. و مسلمانان به شرق بروند يا به غرب، علم صحيح را جز در نزد آنها نخواهد يافت.

پي نوشت ها:
1.       سوره مريم، آيه 30.
2.       همان، آيه 12.
3.       شرح اين مجلس مناظره تاريخي و بي نظير، در كتب معتبر اهل سنّت مانند: صواعق، الاتحاف، نور الابصار، تذكرة الخواص و... نقل شده و در كتب شيعه نيز مانند: مناقب ابن شهر آشوب، ارشاد و اعلام الوري و كشف الغمه و بيش از صدها كتاب حديث و تراجم و تاريخ آمده است.