به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

نشست تخصصی «بررسی فقهی الزام قانون و قضایی بانوان به حجاب» در دفتر تبلیغات اسلامی مشهد برگزار شد.

به گزارش خبرنگار شفقنا، حجت الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی در این نشست اظهار داشت: در مسایل زنان محور قرار دادن قرآن می تواند راهگشای مسایل باشد. مساله حجاب و مباحث دیگر در ارتباط با زنان نیازمند توجه بیشتری می باشد، آیات قرآن و اقوال معصومین در جای خودش می تواند قابل بحث باشد.

وی تصریح کرد: تاریخ و سیره پیامبر(ص) و زندگی اهل بیت(ع) باید مورد توجه بیشتری در حوزه زنان قرار گیرد، این قسمت حلال مشکلات ماست.

مهریزی گفت: در نوشته ای تحت عنوان زن و سیره امام علی(ع) 110 نقل قول از امام علی(ع) بیان شده است که زنان را مورد توجه قرار داده و تصور می شود علیه زن سخن گفته شده است، در نوشته ها 70 مورد از سیره امام بیان شده که هیچ انعکاسی از آن مسایل دیده نمی شود، اگر کسی آن همه حرف زده و زن را به دیده تحقیر نگریسته باید در رفتارش دیده شود، گو اینکه سیره امام علی(ع) این مساله را نشان نمی دهد و حتی در برخی موارد خلاف آن قابل اثبات است، از این رو سیره اهل بیت باید مورد توجه قرار بگیرد.

وی گفت: رویکرد گردآوری افوال معصومین وجود داشته و کتاب های زیادی در این رابطه نوشته شده است، اما سیره انبیای الهی و ائمه منعکس کننده عقیده و نظر آنان در این باره است.

مهریزی تصریح کرد: یکی از مسایلی که درباره مسایل مربوط به زنان نادیده گرفته شده است همین بحث سیره اهل بیت(ع) است.

حج ترسیم کننده چهره اسلام

حجت الاسلام مهریزی با بیان اینکه زن در مراسم حج در کنار مرد حاضر می شود بیان داشت: هیچ مذهبی نگفته است در صفوف نماز در مسجد الحرام تقدم و تاخر مرد و زن مهم است، بلکه در آنجا زن و مرد در کنار هم و گاهی زن ها جلوتر از مردان نماز می گذارند.

وی افزود: بارها گفته ایم که در مکه و مدینه نماز همه مسلمانان کامل است، اما آیا نمی شود از این نمادها استفاده کرد؟ در طواف صورت زنان باید باز باشد و در بسیاری از موارد دیده می شود که زنان از این مساله شرم و حیا دارند، اما باید از این نمادها در جهت مثبت استفاده شود.

استاد مهریزی با بیان اینکه باید نگاه فراگیر به منابع داشته باشیم بیان داشت: در روایات درباره غریزه جنسی زن و مرد زیاد گفته شده که زنها بیشتر از مردان دارند، اما خداوند حیا و شرم را در وجود زنان نهاد گذاشته است.

وی گفت: در بحث تمکین برای زن و مرد داریم که هر گاه مرد بخواهد زن همیشه باید تمکین کند اما در مورد زنان این چنین نیست، مرد غریزه اش به حدی است که هر وقت بخواهد زن باید تمکین کند اما زن اینطور نیست.

استاد مهریزی یادآور شد: نمی توان وقتی مسایل زنان را مورد بحث قرار می دهیم از این مسایل بگذریم و بی تفاوت باشیم. باید منابع اولیه و ثانویه و غیرمستقیم را ببینیم و بعد بحث کنیم.

داوری ها و اظهار نظرهای فقهی گاهی ناقص و ناسازگار است

استاد مهریزی در ادامه گفت: محوریت و اولویت قایل شدن به قرآن یکی دیگر از مطالب مهم در زمینه مسایل زنان است، در مسایل زنان محور قرار دادن قرآن راهگشاست، که البته در همه مسایل همینگونه است.

وی افزود: در سیر تاریخی تحولات اوایل اسلام همانطور که در قرآن آمده اینگونه بوده است که اعراب جاهلی وقتی دختری می آوردند احساس شرم می کردند و حتی در برخی موارد دختران را زنده به گور می کردند، در بسیاری از آیات قرآن در سوره آل عمران و مریم بحث های زیادی در ارتباط با زنان وجود دارد.

مهریزی یادآور شد: قرآن الگوهای مختلفی برای زنان ارائه کرده است، در سال های پنجم و ششم هجرت قرآن خواسته است تا نگاه مردم را به زن تغییر دهد، اگر امروز ما هم قرآن را محور قرار دهیم نگاهها تغییر می کند.

نگاه فراگیر به زنان

حجت الاسلام مهدی مهریزی در ادامه سخنان خود ابراز داشت: برای بحث حجاب نمی توانیم بقیه مربوطات به مسایل زنان را نادیده بگیریم، واقعیت های گذشته و حال قابل کتمان نیستند، تحولات تاریخی واقعیت دارند و در طول تاریخ نگاهها و دیدگاهها عوض شده است.

وی افزود: پیامبر اکرم(ص) در خانه برای دختر و دامادشان تقسیم کار کردند، برای دختر کارهای خانه و برای داماد کارهای بیرون، در گذشته زنان نان می پختند، نخ می ریسدند و ... اما امروز فضا و نوع زندگی بشر عوض شده است، ما نمی توانیم مثل گذشته های دور درباره زنان قضاوت کنیم.

مهریزی بیان داشت: واقعیت زندگی گذشته و امروز را نمی توان نادیده گرفت، شکل های زندگی در طول تاریخ عوض شده و ما باید تعقل به خرج بدهیم و نتیجه مثبت بگیریم.

ما به تصحیح تلقی از زن نیاز داریم

استاد مهدی مهریزی بیان داشت: در فقه و بخشی از علوم اسلامی زن مساوی با فتنه و غریزه است، این دیدگاه باید عوض شود.

وی افزود: زن در درجه اول انسان است، از عقل و اراده برخوردار است، کمالات برای زن و مرد یکسان است، این نگاه که زن هر جا پیدا شد جامعه آلوده می شود اولا توهین به زن و دوما توهین به مرد است.

مهریزی گفت: مثال پنبه و آتش یک مثال عامیانه است و متاسفانه همین مثال عامیانه مبنای نظریه ها می شود که باید تصحیح شود.

وی تاکید کرد: در تعامل با احادیث و روایات نباید نادیده بگیریم که بسیاری از احادیث نقل به معنا و جعل شده اند، مشکلاتی که در احادیث وجود دارد باید مورد توجه قرار بگیرد.

تفکیک عادات و فرهنگ از دین

حجت الاسلام مهریزی با بیان اینکه خیلی از مدل ها و مسایل مربوط به فرهنگ می باشد و از دین اقتباس نشده است تصریح کرد: در جامعه ما بسیاری از مسایل مستقیما از دین برداشته شده اند اما در کنار اینها برخی مسایل هستند که ربطی به دین ندارند و از کانال فرهنگ وارد اجتماع شده اند، نمی شود به این مسایل برچسب دینی زد، نمی شود هر فرهنگ را توصیه دین دانست.

حجاب یکی از ابعاد شخصیتی زن مسلمان است نه همه آن

مهریزی در ادامه سخنانش گفت: یکی از بحث های جدی در ارتباط با حجاب این است که حجاب یک بحث دینی است، اهل سنت اینگونه مطرح شده که مسئله حجاب یک مسئله اجتماعی و سیاسی است، اما شیعه این نظر را ندارد.

وی افزود: ما باید اولا بحث را اینگونه بدانیم که حجاب یک مسئله دینی است و نه اقتضائات اجتماعی، میزان تاکید و اهمیتی که قرآن بر این بحث دارد نشان دهنده اهمیت این موضوع است.

استاد مهریزی خاطرنشان کرد: حجاب گسترده ترین و عمیق ترین ارزش یک زن است، حجاب یکی از ابعاد شخصیتی زن مسلمان است نه همه آن.

ارتباط و اختلاط؟

حجت الاسلام مهریزی با اشاره به آموزه های دینی بیان داشت: ما در آموزه هایمان یک ارتباط داریم و یک اختلاط، آیا همه ارتباطات زنان و مردان مذموم است؟ حتی در شرایط طبیعی هم زن و مرد نباید ارتباط داشته باشند؟

وی تصریح کرد: ارتباط هایی که به یک نوع التذاذ جنسی منتهی شود را اختلاط می گوییم و همانطور که در آموزه های دینی ما آمده است، اختلاط در برخی درجات مکروه و در برخی موارد حرام است.

مهریزی افزود: حدود پوشش زن و مرد در اهل سنت و شیعه به تفصیل بیان شده، در بحث حدود حجاب هم اختلافات فقهی وجود دارد، سوال این است که حجاب یک امر دینی است و جزء تکالیف شخصیه می باشد یا یک مساله اجتماعی است و حکومت باید در آن درخالت کند؟

استاد مهریزی تصریح کرد: گاهی به اشتباه تلقی می شود که چون حجاب شخصی است، هیچ کسی نباید دخالت کند، در سال 1360 و اوایل انقلاب بحث روی حجاب دینی تحت اراده حکومت بحث های مطرح شد، در این چند سال اخیر بحث ها به صورت جدی دنبال شده و در یکی از نشریات مقالاتی موافق و مخالف این قضیه عنوان شد، موافقین می گویند حجاب یک مسئله دینی است و حکومت می تواند در آن مداخله کند.

وی گفت: این بحث سابقه قدیمی در فقه شیعه ندارد، موافقان حکومتی بودن حجاب به شش دلیل استناد می کنند: یک/ادله تعزیر، دو/ ادله نهی از منکر که در قرآن و روایات به آن اشاره شده و این مسئله نشاندهنده اهمیت آن است، سه/ اختیارات ولی فقیه و حاکم اسلامی که ولی فقیه اختیارات تام دارد و می تواند مداخله کند، چهار/ ولایت تادیب، همانطور که پدر و مادر فرزندانشان را تادیب می کنند، پنج/ادله احکام، و ششم سیره عقلا که اگر به سیره عقلا رجوع کنیم بی حجابی گاهی دچار اختلال نظام می شود و مذموم است.

حجت اسلام مهریزی تصریح کرد: مخالفان حکومتی بودن حجاب این شش ادله را مورد بحث قرار داده اند و همچنین دو مساله را بیان کرده اند، می گویند در دوره پیامبر که ده سال حکومت داشته اند و بعد در دوره ائمه که بسیار طولانی بوده است، در طول تاریخ امامت اینگونه مسایل وجود نداشته است، منتقدین حجاب حکومتی بیان می دارند که در حکومت ائمه نمونه ای از اجباری بودن حجاب نداریم.

وی افزود: شاهد دومشان تحلیل اجتماعی است، حرفشان این است که اجبار تاثیر معکوس می گذارد و می گویند باید در این زمینه کار فرهنگی صورت بگیرد.

حجت الاسلام مهریزی در پایان بیان داشت: قضاوت درباره این دو دیدگاه سخت است اما بنده آن شش دلیل را قانع کننده نمی بینم اما این دلیلی بر تایید نظر دوم نیست، حجاب را نمی شود از دیگر مسایل اجتماعی نادیده گرفت، اگر باورهای مردم عوض شود مساله حجاب حل می شود، در احادیث زیاد داریم که بیکاری عامل فساد است، ما باید ریشه مشکل حجاب را در جامعه پیدا کنیم تا راه حل مناسب ارائه کنیم، در این راستا حکومت موظف است برای رشد حجاب و مسایل اجتماعی بستر سازی کند.