به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه) به نقل از جماران؛

واقعیت این است که تغییر رییس سابق دانشگاه علامه ارتباطی به موضوع تفکیک جنسیتی نداشت و ریشه این تغییر؛ به بیان دیگر، مطالبه فراگیر دانشجویان از وزارت علوم برای عزل وی اساسا در نخستین روزهای فعالیت دولت دهم رقم خورد. باید به این نکته اندیشید که چرا بعداز 88 بسیج های دانشجویی سه دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری و علوم اجتماعی و ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی با نسبت دادن انبوهی از تخلفات اداری به ایشان و تأکید بر به کارگیری متملقان بدنام با سوابق سوء سیاسی و اخلاقی توسط وی در نامه ای به رییس جمهور وقت نه تنها خواستار عزل ایشان می شوند که از بکارگیری ایشان در هر پست و مقام دیگری در جمهوری اسلامی ایران اظهار نگرانی و اعلام خطر می کنند.(اینجا)

با این حال در حالی که فاصله گرفتن از روزهای مدیریت صدرالدین شریعتی بر این دانشگاه و آرام شدن جو بزرگ ترین دانشگاه علوم انسانی کشور، خاطره اقدامی را رو به فراموشی می برد که امام خمینی آن را هم جنس خرافه می دانست؛ اما بخشی از سخنان اخیر خطیب جمعه تهران در مدح اقدام تاریخی صدر الدین شریعتی در دانشگاه علامه طباطبایی نشان داد برخی تریبون داران رسمی کشور هنوز این اتفاق را فراموش نکرده اند.

حجت‌الاسلام و المسلمین کاظم صدیقی در خطبه‌های اخیر نماز جمعه تهران با متدین و مؤمن خواندن صدرالدین شریعتی، رئیس سابق دانشگاه علامه طباطبایی به نوعی سعی در اسلامی دانستن تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها داشته و دولت تدبیر و امید را به دلیل برکناری وی تخطئه کرد. این در حالی است که امام خمینی(س) در سال 1361 بعد از اطلاع از اجرای این طرح در یک کلاس دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، به گفته رئیس این دانشکده تأکید می کنند: ما در اسلام این سابقه را نداریم که کلاس درسی یا جلسه مذهبی ودینی مابین زنان و مردان به این صورت فاصله گذاشت و دیوار کشید.

برقراری رابطه میان «تدین» و «اقدام رییس سابق دانشگاه علامه طباطبایی در تفکیک جنسیتی دانشجویان» در سخنان خطیب نماز جمعه تهران از سویی و تأکید امام خمینی بر عدم رابطه و بلکه بی ربطی «تفکیک جنسیتی» و «تدین»، ما را با این پرسش بنیادین مواجه می کند که آیا خطیب محترم نماز جمعه تهران در تدین امام خمینی تشکیک می کند یا در پی نقد دیدگاه امام خمینی درباره «رابطه میان تدین و تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها» از طریق تریبون خطبه های نماز جمعه تهران است؟ در این صورت استدلال او در برابر فقیهی که بیش از 50 جلد کتاب فقهی، اصولی، اخلاقی، عرفانی، تفسیری و فلسفی از او منتشر شده است؛ و مجموعه سخنرانی ها و احکام سیاسی او در بیش از 22 جلد با عنوان «صحیفه امام» منتشر شده است؛ چیست؟
گرچه در سیره امام خمینی و به گفته ایشان نه تنها نقد بلکه «... تخطئه، یک هدیه الهى است براى رشد انسان ها.[صحیفه امام جلد 20 ص451]» اما آیا مدح انحراف از سیاست های بنیانگذار نظام در تریبون نماز جمعه پایتخت، از نظر سیاسی منطقی است؟ آیا می توان انحراف از سیاست های امام خمینی را معادل تدین و دین داری خواند و آیا از نظر علمی می توان در تدین یکی از بزرگترین و محبوب ترین مراجع جهان تشیع، که او را در اصول فقه در تاریخ فقه شیعی بی نظیر و در عرفان عملی بلندپایه تر از فقه می دانند؛ تشکیک کرد؟ دستگاه سنجش تدین خطیب نماز جمعه تهران چیست و چرا باید نسل جدیدی که فرض را همسویی تریبون نماز جمعه تهران با اندیشه امام خمینی گذاشته است؛ مدح عملکردی را از تریبون نماز جمعه تهران بشنود که بی تردید در انحراف آشکاری از اندیشه و سیره تربیتی امام خمینی قرار دارد؟ و آیا ضرورت ندارد که حداقل خطیب نماز جمعه تهران صادقانه نسل جدید را از اختلاف میان دیدگاه خویش و دیدگاه امام خمینی آگاه کند؟

مرور خاطرات دکتر فاطمه طباطبایی عروس امام خمینی و دانشجوی فلسفه وقت دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و همچنین خاطرات دکتر شیخ الاسلامی استاد ادبیات و عرفان اسلامی و رییس وقت این دانشکده از برخورد جدی امام خمینی با طرح تفکیک جنسیتی در یکی از کلاس های این دانشکده که پیش از این بارها در رسانه های مختلف خبر آن منتشر شده است؛ به همه ما یادآوری می کند که نباید به بهانه تفکیک جنسیتی در فضاهای اداری، که موضوعی متفاوت با تفکیک جنسیتی در فضاهای دانشگاهی است، به طرح دیدگاه ها و سیاست هایی از تریبون رسمی نماز جمعه تهران بپردازیم که با دیدگاه های بنیانگذار جمهوری اسلامی مغایرت دارد و سلیقه یک رئیس دانشگاه را مبنایی برای همه دانشگاه ها بدانیم و از همه مهم تر از تأکیدات امام خمینی(س) درباره بی ارتباطی دین داری با دیوارکشی میان دانشجویان دختر و پسر غافل شویم.

هرگز نمی توان مدعی شد؛ خطیب نماز جمعه تهران با علم به دیدگاه امام خمینی اقدام به مدح عملکرد رییس معزول دانشگاه علامه طباطبایی کرده است؛ اما این موضوع خود نشان دهنده نقصان هایی دیگر در این زمینه است به ویژه آن که حجت الاسلام و المسلمین دکتر شیخ الاسلامی یکی از راویان فرمان امام خمینی دراین باره در گفت و گوی خود با پرتال امام خمینی پس از روایت نحوه برخورد امام خمینی با تفکیکی جنسیتی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، توضیح می دهدکه:


    « ...آیت الله خامنه ای که رئیس جمهور وقت و خطیب نماز جمعه تهران بودند جمعه همان هفته ضمن خطبه های نماز جمعه تهران اعلام کردند که در یکی از دانشگاه ها چنین قصدی بوده و حضرت امام (س) با آن موافق نبوده اند و به همین دلیل موضوع منتفی شده است...»


در سال های ابتدایی انقلاب که هنوز تکلیف برخی جزئیات روشن نشده بود و برخی از افراد براساس برداشت خود از قوانین اسلامی به اجرای آنها می پرداختند، اعضای انجمن اسلامی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران یکی از کلاس های گروه فلسفه این دانشکده را به صورت آزمایشی برای طرح جداسازی دانشجویان دختر و پسر انتخاب کردند و با تیغه ای چوبی میان کلاس را دیوار کشیدند.
به گزارش جماران دکتر فاطمه طباطبایی، عروس امام خمینی، در گفتگویی با واحد خاطرات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام که در سال 77، انجام گرفت، خاطره خود از واکنش امام به تفکیک جنستی در دانشگاه ها و تیغه چوبی در دانشکده ادبیات را این چنین توضیح می دهد:


    در گروه فلسفه دانشگاه تهران که دانشجوی مقطع لیسانس بودم یک کلاس بزرگ بود، بقیه کلاسها کوچکتر بود یک روز ما رفتیم دیدیم که وسط این کلاس بزرگ تیغه کشیده اند. در ورودی یکی بود ولی وسط آن را تخته زده بودند و از در ورودی ما وارد می شدیم پسرها سمت چپ می رفتند آن طرف می نشستند و دخترها روبروی در می نشستند. آن چیزی که به نظر من خیلی مسخره آمد یکی اینکه در راهرو دختر و پسرها یکی بودند و علاوه بر آن اول انقلاب فرهنگی بود و همه بچه های مذهبی بودند، طرح این مسایل اصلاً خیلی جایی نداشت و دانشجویان هم معمولاً افرادی بودند که سن شان معمولاً چهار یا پنج سال از دانشجویان عادی بزرگتر بودند چون انقلاب فرهنگی شده بود و چندسال دانشگاه ها به تعطیلات خورده بود. دیگر دانشجویان 19 ساله نبودند معمولاً آدمهای کمی پخته تری بودند. پسرها عموماً مذهبی، دخترها هم عموماً چادری و مذهبی بودند. جو اصلاً یک جو مذهبی کاملی بود شاید در آن کلاس دو سه نفر با مانتو و روسری بود ولی با حجاب بودند و دقیق حجاب اسلامی داشتند ولی لباسشان مانتو و روسری بود. شاید به همین علت که جو خیلی مناسب و مذهبی بود اینجا را انتخاب کرده بودند که وقتی جو کاملاً مذهبی است همه استقبال می کنند پس از اینجا شروع کنند و به بقیه قسمتهای دانشگاه بروند.
    ظاهراً بچه های انجمن اسلامی بودند، ما رفتیم و نشستیم. حضور و غیاب استاد به این صورت بود که ایشان یک ورقه یا دفتری را می گذاشتند اول میز، مثلاً سه ردیف صندلی بود و دانشجویان نشسته بودند هر کسی در این برگه جلوی اسم خودش ضربدر می زد و برگه می چرخید می رفت تا آخربعد به پسرها می رسید باز پر می شد و می رفت تا جلوی استاد می رسید، آن روز این ورقه را دادند ما هم خوب پر کردیم حالا خواستیم برگه را به پسرها بدهیم آن طرف دیوار تیغه ای مشخص نبود و ما نمی دانستیم آنطرف کی نشسته وکه ننشسته، این برگه را گرفته بودند بالا که از آنطرف ببینند در نهایت استاد به یکی از برادرها گفت بلند شوید و آن دفتر را بگیرید به همین خاطر اعضای کلاس خندیدند.
    از طرف دیگر استاد هم وسط نشسته بود بعضی ها می گفتند استاد این طرف تر بیائید ما نمی بینیم و طرف دیگر هم می گفتند آن طرف تر بیائید! یک جو مسخره ای آن هم در محیطی که همه مذهبی اند به وجود آمده بود. برادرها همه مذهبی و جبهه برو بودند.
    بالاخره شب به خانه آمدم و پیش امام رفتم و قضیه را گفتم. من جریان را تعریف کردم مثل بقیه وقتها که می رفتم و مثلا می گفتم دانشگاه امروز اینطوری شد و استاد این را گفت ما هم این را جواب دادیم، این بحث علمی شد، به استاد ایراد داشتند، من این را سئوال کردم واین را جواب داد ولی به نظرم می رسد که جواب درست نیست و امام هم پاسخ می دادند که بله مثلا اشکال تو وارد است یا نیست.
    آقا گفتند مگر چه شده گفتم که هیچی تخته وسط کلاس کشیدند چون می خواهند فضا حسابی مذهبی بشود. طبق معمول ما این حرفها را زدیم. امام در حضور من خیلی عکس العمل نشان ندادند ولی طرح را خیلی نپسندیدند. این قضیه را من گفتم و تمام شد به احمد فوری گفته بودند، دیدم احمد آمد و گفت فاطمه چه چیزی به آقا گفتی؟ گفتم برای چه؟ گفت آقا به من گفتند که برو با دانشگاه تماس بگیر و بگو سریع تیغه را بردارید. حالا جریان چیست؟ آقا برای من خیلی توضیح ندادند فقط به من گفتند برو تماس بگیر و حتماً برایت مسجل بشود و بعد هم بگو زود بردارید. احمد به من گفت تو شماره تلفنی از دانشگاه داری؟ رئیس دانشکده کیست؟ گفتم آقای دکتر شیخ الاسلامی. گفت شماره تلفن اش را به من بده و من شماره تلفن ایشان را دادم. دیگر کارهای اداریش نمی دانم به چه سبکی پیش رفت، ظاهراً به آقای شیخ الاسلامی گفته بودند و ایشان هم بنای اینکه با جهاد دانشگاهی و انجمن اسلامی در بیفتد نداشت، گفته بود فردا صبح می رویم بچه های جهاد وانجمن را می خواهیم و با هم صحبت می کنیم تا کم کم آنها خودشان متقاعد بشوند چون فکر می کرد که خودش نمی تواند جلوی انجمن و جهاد بایستد. به تصور خود آنها به عنوان یک کار خیلی خوب اول از کلاس ما شروع کرده بودند. فکر می کنم نماینده ولی فقیه در دانشگاه آقای تسخیری بودند گویا رفته بودند تا او را هم بیاورند و عکس بگیرند وعکس را هم به روزنامه ها بدهند و فردا روزنامه ها عکس را منتشر کنند. آنها به نظرشان آمده بود که خیلی شاهکار کرده اند و وقتی که امام بیینند چقدر کیف می کنند که الحمد الله شرایط اسلامی دارد حاکم می شود. آقای شیخ الاسلامی هم گفته بودند که یک چنین تصمیمی هم دارند و به من هم گفتند که بیائید و عکس بگیریم و نماینده امام هم بیاوریم. با این اوصاف آقای دکترخودش سختش بوده و گفته فردا برویم و صحبت کنیم. احمد برگشته بودند و آقا پرسیدند که احمد گفتی؟ احمد گفته بود بله آقا، گفتند فردا صحبت می کنیم تا حل شود. که امام گفته بودند فردا صبح که کلاس تشکیل می شود نباید این تخته باشد و دوباره احمد تماس گرفته بود که آقای دکتر نظر امام اینگونه است. بعد امام گفته بودند که احمد برو با انجمن اسلامی و هر کس که مسئول است تماس بگیر بگو که اگر امروز شما خرافات و سلیقه شخصی را وارد دین کنید فردا چه کسی می خواهد جدا کند و بالاترین لطمه و بالاترین خطر برای اسلام این است که ما بیائیم و خودمان سلیقه خودمان را قاطی دین کنیم. اگرامروز به دست شما بچه های مذهبی اینها قاطی شوند فردا چه کسی می خواهد جدا کند.


دکتر شیخ الاسلامی رئیس وقت دانشکده ادبیات نیز در گفت و گویی با پرتال امام خمینی خاطره خود را از پی گیری امام خمینی برای منتفی شدن چنین حرکتی در دانشگاه ها ، این چنین روایت می کند:


    حاج احمد آقا نظر امام را با این محتوا و تعبیر اعلام کردند که چون چنین امری در عالم اسلام سابقه ندارد و به ما چنین دستوری نداده اند بنابراین کاری که در اسلام سابقه ای ندارد ما نباید نسبت به آن امر مبادرتی داشته باشیم.
    در سالهای ابتدایی و اولیه انقلاب اسلامی برخی از دانشجویان و چه بسا استادان فکر می کردند یکی از کارهایی که باید در دانشگاه انجام بگیرد این است که میان دانشجویان دختر و پسر که در یک کلاس هستند حداقل یک فاصله باشد و چادری یا دیواری بکشند؛ برای نمونه دردانشکده ادبیات دانشگاه تهران که من مسئولیت آن را بر عهده داشتم بدون اطلاع قبلی من یکی از کلاس های گروه فلسفه را انتخاب کردند و دیوار چوبی کوتاهی میان محل نشستن خواهران و برادران کشیدند و بعد که من خبردار شدم صراحتاً مخالفت کردم. مسئله به دانشگاه کشیده شد که نظر دانشگاه را بپرسند. دانشگاه هم از خود من سئوال کردند که نظر شما چیست؟ گفتم من موافقتی با این امر ندارم و چون خانم فاطمه طباطبایی دانشجوی رشته فلسفه دانشگاه تهران بودند مسئله را با ایشان مطرح کردم اما قبل از اینکه از ایشان جواب بگیرم اواسط هفته از دفتر مرحوم حاج احمد آقای خمینی به من تلفن شد که نظر امام این نیست و بگویید دیوار را بردارند و چنین کاری نکنند
    و ما این نظر را اعلام کردیم. ایشان نظر امام را با این محتوا و تعبیر اعلام کردند که چون چنین امری در عالم اسلام سابقه ندارد و به ما چنین دستوری نداده اند بنابراین کاری که در اسلام سابقه ای ندارد ما نباید نسبت به آن امر مبادرتی داشته باشیم. با همین جملات کوتاه ایشان به مسئله خاتمه دادند و همه در مقام اطاعت برآمدند و دیوار برداشته شد و اوضاع به حال عادی بازگشت. آیت الله خامنه ای که رئیس جمهور وقت و خطیب نماز جمعه تهران بودند جمعه همان هفته ضمن خطبه های نماز جمعه تهران اعلام کردند که در یکی از دانشگاه ها چنین قصدی بوده و حضرت ادمام (س) با آن موافق نبوده اند و به همین دلیل موضوع منتفی شده است.


دکتر شیخ الاسلامی در این زمینه بر ضروت توجه به صراحت دیدگاه امام خمینی این گونه تأکید می کند:


    حضرت امام (س) در این زمینه بیانشان بسیار صریح بود و اعلام کردند ما در اسلام این سابقه را نداریم که کلاس درسی یا جلسه مذهبی ودینی مابین زنان و مردان به این صورت فاصله گذاشت و دیوار کشید و بعدها هم بحث ها دنبال شد که به فرض در کلاس های درس چنین کاری انجام بگیرد بیرون از کلاس چه بکنیم؟ در ورود و خروج دانشجویان دختر و پسر به دانشگاه چه بکنیم و یا در جامعه که حضور زنان و مردان در کنار هم وجود دارد چه باید کرد؟ و این موضوع مدت کوتاهی مورد بحث بود و بعد منتفی شد.


باید در انتظار بمانیم تا مشخص شود آیا همچنان که حساسیت ها نسبت به حفظ حرمت امام خمینی تا جایی پیش رفت که حتی در مقطعی شاهد واکنش هایی گسترده نسبت به پاره کردن عکس ایشان بودیم؛ آیا حساسیت نسبت به زیرپا گذاشتن اندیشه و سخن امام خمینی توسط یک رییس دانشگاه و سپس مدح زیرپا گذاشتن این اقدام در تریبون نمازجمعه نیز با واکنش مواجه می شود یا خیر؟