به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه) به نقل از روزنامه جمهوری اسلامی، وي در سن سيزده سالگي براي تحصيل علوم ديني به شهر قوچان رفت و در طول سه سال، مقدمات را آموخت.

ايشان براي تكميل تحصيلات خود در سال 1345قمري به مشهد مقدس آمد و به مدت شش سال به تكميل ادبيات عرب و دروس سطح پرداخت.

آيت‌الله قوچاني در سال 1351قمري به نجف اشرف هجرت كرد و در حوزة درسي فقه و اصول آيات عظام ميرزاي نائيني، آقا‌ ضياء عراقي، شيخ محمدحسين اصفهاني‌(كمپاني)، حاج سيد محمود شاهرودي، حاج سيد ابوالحسن اصفهاني و ساير بزرگان شركت نمود.

وي حدود پنج سال به‌درخواست استاد خود مرحوم آيت‌الله‌العظمي حاج آقا‌حسين قمي به همراه عده‌اي از فضلاي نجف براي رونق دادن به حوزة كربلا و تدريس در آنجا در جوار سيدالشهدا(ع) سكونت گزيد و بار ديگر در سال 1366قمري به نجف اشرف بازگشت.

شخصيت‌هاي برجسته‌اي در حوزه علمية نجف اشرف و كربلا از محضر ايشان كسب فيض نموده‌اند كه از جمله آن مي‌توان به حضرات آيات حاج سيد محمد شيرازي، حاج شيخ عبدالحسين واعظ خراساني و حاج سيد علي علم‌الهدي بروجردي اشاره كرد.

ايشان پس از 20 سال اقامت در حوزة علميه نجف و نيل به درجة اجتهاد، در سال 1371قمري به قوچان مراجعت كرد و در اين شهرستان به ترويج و نشر احكام اسلامي و تدريس علوم ديني پرداخت.

اقامت در مشهد مقدس

آيت‌الله قوچاني پس از ده‌سال خدمت فرهنگي و علمي در قوچان، در سال 1381قمري به مشهد مقدس عزيمت كرد و مجاورت دائمي حضرت ثامن‌الحجج(ع) را اختيار نمود و تا آخر عمر به تدريس و تربيت نفوس پرداخت.

از خود ايشان نقل شده است كه "در ملاقاتي با علامه اميني، ايشان فرمودند چرا قوچان را ترك كرديد، مردم در آنجا از شما بهره‌مند مي‌شدند. گفتم شما در "الغدير" اين بيت را آورده‌ايد: فرايتُ أنَّ الاعتزالَ سلامة و جعلتُ نفسي، واوَ عَمرو الزّائدة (دنيا را به اهل دنيا گذاشتم....")

آيت‌الله حاج شيخ ذبيح‌الله قوچاني علاوه بر مقام علمي و جامعيت، از وارستگي و معنويت والايي نيز برخوردار بود. او عالمي زاهد بود كه در سير و سلوك شرعي مقامي والا داشت. ايشان همچنين در حوزة ‌علمية مشهد با عالمان برجسته‌اي همچون آيت‌الله حاج شيخ مجتبي قزويني ارتباط داشت.

ارتحال

اين عالم رباني در كمال زهد و تقوا در مجاورت امام هشتم زندگي مي‌كرد تا اينكه در سحرگاه روز سه شنبه 24 اسفند سال 1372شمسي برابر با سوم شوال سال 1414قمري بر اثر سكتة قلبي درگذشت و در ميان اندوه فراوان علاقه‌منداش در صحن آزادي (نزديك ايوان طلا) حرم رضوي به خاك سپرده شد.

از اقدامات مفيد آيت‌الله قوچاني، تأسيس مدرسه علوم ديني محموديه فاروج مي‌باشد كه طلاب علوم ديني تا سطح لمعتين و رسائل در آنجا به تحصيل مي‌پردازند.

اندرزها

يكي از شاگردان مرحوم آيت‌الله قوچاني در يادداشتي به مناسبت يادبود اين عالم رباني آورده است: "مرحوم آيت‌الله حاج شيخ ذبيح‌الله ذبيحي قوچاني بارها مي‌فرمود: استادي داشتيم در نجف كه همواره مي‌گفت، سري سالم به قبر ببريد. هواهاي نفساني را از سر خارج كنيد. انارة العقل مكسوف بطوع هوي؛ (اميال نفساني نور عقل را از ميان مي‌برد.) سپس مقدمه مشهور اخلاقي‌اش را بيان مي‌فرمود: اول آنكه همواره متوجه باشيد كه از دنيا خواهيد رفت. (هر كه آمد به جهان اهل فنا خواهد بود). دوم آنكه با خود هيچ نمي‌بريد.

هر كه آمد عمارتي نو ساخت

رفت و منزل به ديگري پرداخت

آن دگر پخت همچنان هوسي

وين عمارت بسر نبرد كسي.

با اين مقدمات، راه موفقيت در سه چيز است:

1. انجام واجبات 2. ترك محرمات 3. در حد توان و شادابي روح، انجام مستحبات.

مي‌فرمود: فريب دنيا را نخوريد. چهارتا پول نشان شما مي‌دهند تا فريب بخوريد. دنيا امروز، آدمي را مي‌خنداند و فردا مي‌گرياند. سلاطيني كه بر مردم مسلّط بودند آخرش رفتند، ما هم مي‌رويم. آن‌ها چيزي نبردند و ما هم نمي‌بريم. پس در كارهايمان به اين بينديشيم كه آيا "خدا" راضي است؟

مواظب باشيد! جوانيد و قدر جواني خود را بدانيد. الان كه اينجا نشسته‌ام، همين امانت است. انسان از خود چيزي ندارد، همة امور از آن خداست. نبايد گول خنده‌هاي دنيا را بخوريم كه اسير دنيا، با فديه هم آزاد نمي‌شود.

به ياد دارم كه بارها اين ابيات عبرت انگيز را برايم مي‌خواند:

"هي الدنيا تقول بملء فيها

حذار حذار من بطشي و فتكي

فلا يغرركم حسن ابتسامي

فقولي مضحك و الفعل مبكي"

او به سادگي هر چه تمام‌تر پر معناترين گزارة عرفان شيعي را بيان مي‌نمود: خداوند حكيم است و فعل لغو از او سر نمي‌زند. محال است كه موجودي در عالم خلقت به‌خاطر او پا بر اميال شيطاني بگذارد و دستش گرفته نشود. ممكن نيست انساني در برابر اميال گناه آلود مقاومت نمايد و از رحمت خاص الهي دور بماند. آغاز ورود به عوالم متعالي، از خويشتنداري از هواهاي نفساني شروع مي‌شود...

همگان از حاج شيخ به "عالمي رباني" ياد مي‌نمودند. شنيدم كه آخرين سخنان وي به اطرافيان خود "سفارش به تقوا و دوري از گناه و مظاهر فريبنده دنيا" بود. در هيچ مجلسي به ياد او ننشستم، مگر آنكه از زهد و تقواي او ياد شود...".