موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
قضاى نماز و روزه پدر
«مسأله 1429» اگر پدر نماز خود را بجا نياورده باشد، چنانچه از روى نافرمانى ترك نكرده باشد و مىتوانسته قضا كند، بر پسر بزرگتر واجب است كه بعد از مرگ او قضاى نمازهايش را بجا آورد يا براى آنها اجير بگيرد، بلكه اگر از روى نافرمانى نيز ترك كرده باشد، واجب است به همين نحو عمل كند، مگر اين كه از روى عناد و انكار ترك كرده باشد و يا اين كه در مدت نسبتا زيادى نماز را به جهت كوتاهى و سستى نخوانده باشد و نيز روزهاى را كه در سفر نگرفته ـ اگرچه نمىتوانسته آن را قضا كند ـ واجب است كه پسر بزرگتر قضا نمايد يا براى انجام دادن آن اجير بگيرد و اگر پدر به جهت عذر ديگر (مثل مريضى) روزه نگرفته باشد، چنانچه در حال حيات مىتوانسته آن را قضا كند و قضا نكرده، پسر بزرگتر بايد قضاى آن را به جا آورد، و گرنه قضاى آن بر او واجب نيست.
«مسأله 1430» منظور از پسر بزرگ، بزرگترين پسر در حال مرگ پدر است و اگر كسى در حال مرگ، پسر نداشته باشد، بنابر احتياط واجب بزرگترين مرد كه در نزديك ترين طبقه ارث به او قرار دارد، بايد قضاى نمازهاى او را بجا آورد.
(263)
«مسأله 1431» اگر پدر بعد از داخل شدن وقت نماز و گذشتن مقدارى از آن كه مىتوانسته در آن مدّت نماز بخواند بميرد، بر پسر بزرگتر لازم است آن نماز را بدون نيّت ادا و قضا و به قصد ما فى الذمّه از طرف پدر بجا آورد.
«مسأله 1432» اگر پسر بزرگتر براى انجام قضاى نماز و روزه پدر شخصى را اجير كند، اجير بايد نماز و روزه را به نيابت از ميّت بجا آورد نه به نيابت از پسر.
«مسأله 1433» اگر پسر بزرگتر شك داشته باشد كه پدر نماز و روزه قضا داشته يا نه، چيزى بر او واجب نيست.
«مسأله 1434» اگر پسر بزرگتر بداند كه پدر او نماز قضا داشته و شك كند كه بجا آورده يا نه، بايد آنها را قضا نمايد.
«مسأله 1435» اگر معلوم نباشد پسر بزرگتر كدام است، قضاى نماز و روزه پدر بر هيچكدام از پسرها واجب نيست؛ ولى احتياط مستحب آن است كه نماز و روزه او را بين خود قسمت كنند يا براى انجام آنها قرعه بزنند.
«مسأله 1436» كسى كه قضاى نماز پدر به عهده اوست، لازم نيست فورا آنها را بجا آورد، اگرچه بهتر است به تأخير نيندازد.
«مسأله 1437» اگر ميّت وصيّت كرده باشد كه براى نماز و روزه او اجير بگيرند، بعد از آن كه اجير نماز و روزه او را به نحو صحيح بجا آورد، بر پسر بزرگتر چيزى واجب نيست.
«مسأله 1438» اگر پسر بزرگتر بخواهد قضاى نماز پدر را بخواند، بايد در اجزا و شرايط نماز و احكام شك و سهو، بر طبق تكليف خود عمل كند.
«مسأله 1439» كسى كه خودش نماز و روزه قضا دارد، اگر نماز و روزه پدر هم بر او واجب شود، هر كدام را اوّل بجا آورد صحيح است.
«مسأله 1440» پسرى كه مكلّف نشده ولى خوب و بد را تشخيص مىدهد و نماز و روزه خود را به نحو صحيح به جا مىآورد، مىتواند قضاى نماز و روزه پدر خود را بجا آورد.
«مسأله 1441» اگر پسر بزرگتر پيش از آن كه نماز و روزه پدر را قضا كند بميرد، بر پسر دوم چيزى واجب نيست، مگر اين كه قبل از گذشتن زمانى كه در آن مدّت
(264)
مىتوانسته قضاى نماز و روزه را به جا آورد، بميرد كه در اين صورت بر پسر بزرگتر بعدى واجب است همان مقدار از نماز و روزه پدر را كه پسر اول وقت قضا كردن آنها را نداشته، قضا نمايد.
«مسأله 1442» قضاى نماز و روزه مادر بر پسر بزرگتر واجب نيست، اگرچه بهتر است آنها را بجا آورد.
