موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
مسأله 751 ـ نمازهاى مستحبّى زياد است و آنها را نافله گويند ، و بين نمازهاى مستحبّى به خواندن نافلههاى شبانه روزى بيشتر سفارش شده ، و آنها در غير روز جمعه سى و چهار ركعتند ، كه هشت ركعت آن نافله ظهر ، و هشت ركعت نافله عصر و چهار ركعت نافله مغرب ، و دو ركعت نافله عشا ، و يازده ركعت نافله شب ، و دو ركعت نافله صبح مىباشد . و چون دو ركعت نافله عشا را ـ بنابر احتياط واجب ـ بايد نشسته بخواند ، يك ركعت حساب مىشود . ولى در روز جمعه بر شانزده ركعت نافله ظهر و عصر ، چهار ركعت اضافه مىشود ، و بهتر آن است كه تمام بيست ركعت را پيش از زوال بجا آورد . بجز دو ركعت آن كه بهتر است در وقت زوال باشد .
مسأله 752 ـ از يازده ركعت نافله شب ، هشت ركعت آن بايد به نيّت نافله شب ، و دو ركعت آن به نيّت نماز شفع ، و يك ركعت آن به نيّت نماز وتر خوانده شود . و دستور كامل نافله شب در كتابهاى دعا گفته شده است .
مسأله 753 ـ نمازهاى نافله را مىشود نشسته خواند ، هر چند در حال اختيار ، و لازم نيست هر دو ركعت را يك ركعت حساب كند ، ولى بهتر است ايستاده بخواند بجز نافله عشا كه ـ بنابر احتياط واجب ـ بايد نشسته خوانده شود .
مسأله 754 ـ نافله ظهر و عصر را در سفر نبايد خواند ، و نافله عشا چنانچه به قصد رجأ خوانده شود مانعى ندارد .
وقت نافله هاى يوميّه
مسأله 755 ـ نافله نماز ظهر پيش از نماز ظهر خوانده مىشود ، و وقت آن از اول ظهر است ، و تا موقعى كه ممكن باشد آن را پيش از نماز ظهر خواند ، وقت آن ادامه دارد ، ولى اگر شخصى نافله ظهر را تا موقعى كه آن مقدار از سايه شاخص كه بعد از ظهر پيدا مىشود ، به اندازه دو هفتم آن شود ـ يعنى اگر درازاى شاخص هفت وجب باشد سايه به دو وجب برسد ـ تأخير بيندازد بهتر است كه در اين موقع نماز ظهر را قبل از نافله بخواند ، مگر اين كه يك ركعت از نافله را قبل از آن خوانده باشد كه در اين صورت بهتر تمام كردن نافله است قبل از فريضه .
مسأله 756 ـ نافله عصر پيش از نماز عصر خوانده مىشود ، و وقت آن تا موقعى كه ممكن باشد آن را پيش از نماز عصر خواند ادامه دارد ، ولى چنانچه شخص نافله عصر را تا موقعى كه سايه شاخص به چهار هفتم آن برسد تأخير بيندازد بهتر است كه در اين موقع نماز عصر را قبل از نافله بخواند ، بجز در مورد مذكور در مسأله قبل .
مسأله 757 ـ وقت نافله مغرب بعد از تمام شدن نماز مغرب است ، و تا وقتى كه ممكن باشد آن را پس از نماز مغرب در وقت بجا آورد ، ولى اگر شخص نافله مغرب را تا وقتى كه سرخى طرف مغرب ـ كه بعد از غروب كردن آفتاب در آسمان پيدا مىشود ـ از بين برود تأخير بيندازد ، بهتر است در آن موقع ابتداءً نماز عشا را بخواند .
مسأله 758 ـ وقت نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا نصف شب است ، و بهتر است بعد از نماز عشا بلا فاصله خوانده شود .
مسأله 759 ـ نافله صبح پيش از نماز صبح خوانده مىشود ، و وقت آن بعد از گذشتن از وقت نماز شب به مقدار انجام آن مىباشد ، و تا وقتى كه ممكن است آن را پيش از نماز صبح بجا آورد ، وقت آن ادامه دارد ، ولى اگر شخص نافله صبح را تا وقتى كه سرخى طرف مشرق پيدا شود تأخير بيندازد ، بهتر است كه در اين موقع ابتداءً نماز صبح را بخواند .
مسأله 760 ـ اول وقت نافله شب بنابر مشهور نصف شب است ، و اين گر چه احوط و بهتر است ولى بعيد نيست از اول شب باشد و تا اذان صبح وقتش ادامه دارد ، و بهتر آن است نزديك اذان صبح خوانده شود .
مسأله 761 ـ اگر هنگام طلوع فجر بيدار شود ، مىتواند نماز شب را بدون قصد اداء و قضا بخواند .
نماز غفيله
مسأله 762 ـ نماز غفيله يكى از نمازهاى مستحبّى است كه بين نماز مغرب و عشا خوانده مىشود . و در ركعت اول آن ، بعد از حمد بايد بجاى سوره اين آيه را بخوانند : «وَذَا النُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ اَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنادى فِى الظُّلُماتِ اَنْ لا اِلهَ إلاّ اَنْتَ سُبْحانَكَ اِنّى كُنْتُ مِنَ الظّالِمينَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّيْناهُ مِنَ الغَمِ ّ وَكَذلِكَ نُنْجِى المُؤْمِنِين» . و در ركعت دوم بعد از حمد بجاى سوره اين آيه را بخوانند : «وَعِنْدَهُ مَفاتِحُ الغَيْبِ لا يَعْلَمُها إلاّ هُوَ وَيَعْلَمُ ما فِى البَرِ ّ وَالبَحْرِ وَما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إلاّ يَعْلَمُها وَلا حَبَّةٍ فِى ظُلُماتِ الاَرْضِ وَلا رَطـبٍ وَلا يابسٍ إلاّ فِى كِتابٍ مُبينٍ» . و در قنوت بگويند : «اللّهُمَّ اِنّى اَسأَلُكَ بِمَفاتِح الغَيْبِ الَّتِى لا يَعْلَمُها إلاّ اَنْتَ اَنْ تُصَلّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَفْعَل بِى كَذا وكَذا» . وبجاى كلمه كذا وكذا حاجتهاى خود را بگويند و بعد بگويند : «اللّهُمَّ اَنْتَ وَلِىُّ نِعْمَتِى وَالقادِرُ عَلى طَلِبَتِى تَعْلَمُ حاجَتِى فَاَسْالُكَ بِحَقّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ وَعَليْهِمُ السَّلامُ لَمّا قَضَيْتَها لِى» .
