موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

ارث طبقه اوّل

مسأله ۲۷۹۵ ـ اگر وارث میت فقط یك نفر از طبقه اوّل باشد ، مثلا پدر یا مادر یا یك پسر یا یك دختر باشد ، همه مال میت به او مى رسد ، و اگر چند پسر یا چند دختر باشند ، همه مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى شود و اگر پسر و دختر باشد مال را طورى قسمت مى كنند كه هر پسر دو برابر دختر ببرد.

 

مسأله ۲۷۹۶ ـ اگر وارث میت فقط پدر و مادر او باشند ، مال سه قسمت مى شود: دو قسمت آن را پدر و یك قسمت را مادر مى برد ، ولى اگر میت دو برادر ، یا چهار خواهر ، یا یك برادر و دو خواهر داشته باشد كه همه آنان مسلمان و آزاد و پدرى باشند ـ یعنى پدر آنان با پدر میت یكى باشد ، خواه مادرشان هم با مادر میت یكى باشد یا نه ـ و حمل نباشند ، اگرچه تا میت پدر و مادر دارد اینها ارث نمى برند ولى به واسطه بودن اینها مادر شش یك مال را مى برد و بقیه را به پدر مى دهند.

 

مسأله ۲۷۹۷ ـ اگر وارث میت فقط پدر و مادر و یك دختر باشد ، چنانچه میت دو برادر ، یا چهار خواهر ، یا یك برادر و دو خواهر پدرى ـ با شرایطى كه در مسأله قبل گذشت ـ نداشته باشد ، مال را پنج قسمت مى كنند ، پدر و مادر هركدام یك قسمت و دختر سه قسمت آن را مى برد ، و اگر دو برادر ، یا چهار خواهر ، یا یك برادر و دو خواهر پدرى ـ با شرایطى كه در مسأله قبل گذشت ـ داشته باشد ، مال را شش قسمت مى كنند: پدر و مادر هركدام یك قسمت ، و دختر سه قسمت مى برد ، و یك قسمت باقى مانده را چهار قسمت مى كنند: یك قسمت را به پدر ، و سه قسمت را به دختر مى دهند ، و در نتیجه مال میت را بیست و چهار قسمت مى كنند: پانزده قسمت آن را به دختر و پنج قسمت آن را به پدر ، و چهار قسمت آن را به مادر مى دهند ، هرچند احتیاط مؤكّد آن است كه مال را با رضایت پدر و دختر پنج قسمت كنند.

 

مسأله ۲۷۹۸ ـ اگر وارث میت فقط پدر و مادر و یك پسر باشد ، مال را شش قسمت مى كنند: پدر و مادر هركدام یك قسمت ، و پسر چهار قسمت آن را مى برد ، و اگر چند پسر یا چند دختر باشند ، آن چهار قسمت را به طور مساوى بین خودشان قسمت مى كنند ، و اگر پسر و دختر باشند ، آن چهار قسمت را طورى تقسیم مى كنند كه هر پسرى دو برابر یك دختر ببرد.

 

مسأله ۲۷۹۹ ـ اگر وارث میت فقط پدر یا مادر و یك یا چند پسر باشند ، مال را شش قسمت مى كنند ، یك قسمت آن را پدر یا مادر ، و پنج قسمت را پسر مى برد ، و اگر چند پسر باشند آن پنج قسمت را به طور مساوى تقسیم مى نمایند.

 

مسأله ۲۸۰۰ ـ اگر وارث میت فقط پدر ، یا مادر و پسر و دختر باشد ، مال را شش قسمت مى كنند: یك قسمت آن را پدر یا مادر مى برد ، و بقیه را طورى قسمت مى كنند كه هر پسرى دو برابر دختر ببرد.

 

مسأله ۲۸۰۱ ـ اگر وارث میت فقط پدر یا مادر و یك دختر باشد ، مال را چهار قسمت مى كنند: یك قسمت آن را پدر یا مادر ، و بقیه را دختر مى برد.

 

مسأله ۲۸۰۲ ـ اگر وارث میت فقط پدر یا مادر و چند دختر باشد ، مال را پنج قسمت مى كنند: یك قسمت را پدر یا مادر مى برد ، و چهار قسمت را دخترها به طور مساوى بین خودشان قسمت مى كنند.

 

مسأله ۲۸۰۳ ـ اگر میت اولاد نداشته باشد ، نوه پسرى او اگرچه دختر باشد ، سهم پسر میت را مى برد ، و نوه دخترى او اگرچه پسر باشد ، سهم دختر میت را مى برد ، مثلا اگر میت یك پسر از دختر خود و یك دختر از پسرش داشته باشد ، مال را سه قسمت مى كنند یك قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر مى دهند.