موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
احكام روزه قضا
مسأله ۱۷۰۲ ـ اگر دیوانه عاقل شود ، واجب نیست روزه هاى وقتى را كه دیوانه بوده قضا نماید.
مسأله ۱۷۰۳ ـ اگر كافر مسلمان شود ، واجب نیست روزه هاى وقتى را كه كافر بوده قضا نماید ، ولى اگر مسلمانى كافر شود ، روزه هایى را كه در زمان كفر از او فوت شده باید قضا نماید ، و اگر مسلمان شود به اسلام از او ساقط نمى شود.
مسأله ۱۷۰۴ ـ روزه اى كه از انسان به واسطه مستى فوت شده باید قضا نماید ، اگر چه چیزى را كه به واسطه آن مست شده براى معالجه خورده باشد.
مسأله ۱۷۰۵ ـ اگر براى عذرى چند روز روزه نگیرد ، و بعد شكّ كند كه چه وقت عذر او بر طرف شده ، بنابر احتیاط واجب مقدار بیشترى را كه احتمال مى دهد روزه نگرفته قضا نماید ، مثلا كسى كه پیش از ماه رمضان مسافرت كرده و نمى داند پنجم ماه از سفر برگشته یا ششم ، بنابر احتیاط واجب شش روز روزه بگیرد ، ولى كسى كه نمى داند چه وقت عذر برایش پیدا شده ، مى تواند مقدار كمتر را قضا نماید ، مثلا اگر در آخر ماه رمضان مسافرت كرده و بعد از ماه رمضان برگشته و نمى داند كه بیست و پنجم ماه رمضان مسافرت كرده یا بیست و ششم ، مى تواند مقدار كمتر یعنى پنج روز را قضا كند ، اگر چه احتیاط مستحبّ این است كه مقدار بیشتر را قضا نماید.
مسأله ۱۷۰۶ ـ اگر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد ، قضاى هر كدام را كه اوّل بگیرد مانعى ندارد ، ولى اگر وقت قضاى ماه رمضان آخر تنگ باشد ، مثلا پنج روز از ماه رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به ماه رمضان مانده باشد ، بنابر احتیاط واجب اوّل قضاى ماه رمضان آخر را بگیرد.
مسأله ۱۷۰۷ ـ اگر قضاى روزه چند ماه رمضان بر او واجب باشد ، واجب نیست معین كند روزه اى را كه مى گیرد قضاى كدام ماه رمضان است ، مگر اینكه بین آن دو در اثر اختلاف باشد.
مسأله ۱۷۰۸ ـ در قضاى روزه ماه رمضان مى تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید ، ولى اگر وقت قضا تنگ باشد ـ بنابر احتیاط واجب ـ نمى تواند باطل نماید.
مسأله ۱۷۰۹ ـ اگر قضاى روزه میتى را گرفته باشد ، احتیاط مستحبّ این است كه بعد از ظهر روزه را باطل نكند.
مسأله ۱۷۱۰ ـ اگر به واسطه مرض یا حیض یا نفاس روزه ماه رمضان را نگیرد ، و پیش از تمام شدن ماه رمضان یا بعد از تمام شدن ماه و قبل از تمكّن از قضا بمیرد ، روزه هایى را كه نگرفته قضا ندارد.
مسأله ۱۷۱۱ ـ اگر به واسطه مرضى روزه ماه رمضان را نگیرد ، و مرض او تا ماه رمضان سال بعد طول بكشد ، قضاى روزه هایى را كه نگرفته بر او واجب نیست ، و باید براى هر روز یك مُد طعام به فقیر بدهد ، ولى اگر به واسطه عذر دیگرى ـ مثلا براى مسافرت ـ روزه نگرفته باشد ، و عذر او تا ماه رمضان بعد باقى بماند ، روزه هایى را كه نگرفته باید قضا كند ، و احتیاط واجب این است كه براى هر روز یك مُد طعام هم به فقیر بدهد.
مسأله ۱۷۱۲ ـ اگر به واسطه مرضى روزه ماه رمضان را نگیرد ، و بعد از ماه رمضان مرض او بر طرف شود ، ولى عذر دیگرى پیدا كند كه نتواند تا ماه رمضان بعد قضاى روزه را بگیرد ، باید روزه هایى را كه نگرفته قضا نماید ، و نیز اگر در ماه رمضان غیر از مرض عذر دیگرى داشته باشد ، و بعد از ماه رمضان آن عذر بر طرف شود و تا ماه رمضان سال بعد به واسطه مرض نتواند روزه بگیرد ، روزه هایى را كه نگرفته باید قضا كند ، و در هر دو صورت احتیاط واجب این است كه براى هر روز نیز یك مُد طعام به فقیر بدهد.
مسأله ۱۷۱۳ ـ اگر در ماه رمضان به واسطه عذرى روزه نگیرد ، و بعد از ماه رمضان عذر او بر طرف شود ، و تا ماه رمضان آینده عمداً قضاى روزه را نگیرد ، باید روزه را قضا كند ، و براى هر روز یك مُد طعام به فقیر بدهد.
مسأله ۱۷۱۴ ـ اگر در قضاى روزه كوتاهى كند تا وقت تنگ شود ، و در تنگى وقت عذر پیدا كند ، باید قضا را بگیرد و براى هر روز یك مُد طعام به فقیر بدهد ، و همچنین اگر موقعى كه عذر دارد تصمیم داشته باشد كه بعد از بر طرف شدن عذر ، روزه هاى خود را قضا كند ، ولى پیش از آن كه قضا نماید در تنگى وقت عذر پیدا كند ، باید روزه ها را قضا كند ، و براى هر روز هم ـ بنابر احتیاط واجب ـ یك مُدطعام بدهد.
مسأله ۱۷۱۵ ـ اگر مرض انسان چند سال طول بكشد ، بعد از آن كه خوب شد ، باید قضاى ماه رمضان آخر را بگیرد ، و براى هر روز از سالهاى پیش یك مُدّ طعام به فقیر بدهد.
مسأله ۱۷۱۶ ـ كسى كه باید براى هر روز یك مُدّ طعام به فقیر بدهد ، مى تواند كفّاره چند روز را به یك فقیر بدهد.
مسأله ۱۷۱۷ ـ اگر قضاى روزه ماه رمضان را چند سال تأخیر بیندازد باید قضا را بگیرد و از جهت تأخیر در سال اوّل براى هر روز یك مُدّ طعام به فقیر بدهد ، و امّا از جهت تأخیر سال بعدى چیزى بر او واجب نیست.
مسأله ۱۷۱۸ ـ اگر روزه ماه رمضان را عمداً نگیرد ، باید قضاى آن را به جا آورد و براى هر روز یك بنده آزاد كند ، یا شصت فقیر را طعام بدهد ، یا دو ماه روزه بگیرد ، و چنانچه تا ماه رمضان آینده قضاى آن روزه را به جا نیاورد ، باید براى هر روز یك مُدّ طعام به فقیر بدهد.
مسأله ۱۷۱۹ ـ اگر روزه ماه رمضان را عمداً نگیرد ، و در روز مكرّر جماع یا استمناء كند ، بنابر احتیاط واجب كفّاره هم مكرّر مى شود ، ولى اگر چند مرتبه كار دیگرى از مفطرات روزه را انجام دهد ـ مثلا چند مرتبه غذا بخورد ـ یك كفّاره كافیست.
مسأله ۱۷۲۰ ـ بعد از مرگ پدر ، پسر بزرگتر باید قضاى روزه او را به تفصیلى كه در مسأله «۱۳۹۸» گذشت به جا آورد.
مسأله ۱۷۲۱ ـ اگر پدر غیر از روزه ماه رمضان ، روزه واجب دیگرى را مانند روزه نذر نگرفته باشد ، واجب است كه پسر بزرگتر قضا نماید ، ولى اگر براى روزه اجیر شده و نگرفته باشد قضاى آن بر پسر بزرگ لازم نیست.
