موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی

 

آب مطلق و مضاف

 

 

 

(مساله15) آب يا مطلق است يا مضاف ، آب مضاف آبي است که آن را از  چيزي  بگيرند ، مثل آب هندوانه و گلاب ، يا با چيزي مخلوط باشد ، مثل آبي که به قدري با گل و  مانند  آن  مخلوط شود ، که ديگر به آن آب نگويند و غير اينها آب مطلق است و آن بر پنج قسم است اول آب کُر ، دوم آب قليل ، سوم آب جاري ، چهارم آب باران ، پنجم آب چاه . 

  

 

 

1-آب کُر 

 

 

 

(مساله16) آب کُر ،   مقدارآبي است که اگر در ظرفي که درازا و پهنا و گودي آن هر يک سه وجب ونيم است بريزند،آن ظرف را پر کند.و وزن آن از صد و بيست و هشت منِ تبريز بيست مثقال کمتر است و احتياط اين است که مقدار419 / 377 کيلوگرم را در نظر بگيرند

 

(مساله17) اگر عين نجس ، مانند بول و خون به آب کُر برسد ، چنانچه به واسطة آن بو يا رنگ يا مزه آب تغيير کند آب نجس مي شود و اگر تغيير نکند ، نجس نمي شود .

 

(مساله18) اگر بوي آب کُر به واسطة غير نجاست تغيير کند ، نجس نمي شود .

 

(مساله19) اگر عين نجس مانند خون به آبي که بيشتر ازکُر است برسد و بو يا رنگ يا مزه قسمتي از آن را تغيير دهد، چنانچه مقداري که تغيير نکرده کمتر ازکُر باشد،تمام آب نجس مي شود.و اگر به اندازة کُر يا بيشتر باشد ، فقط مقداري که بو يا رنگ يا مزة آن تغيير کرده نجس است .

 

(مساله20) آب فواره اگر متصل بکر باشد ، آب نجس را در صورتي که مخلوط به آن بشود پاک کمي کند ، ولي اگر قطره قطره روي آب نجس بريزد ، آن را پاک نمي کند ،   مگر آنکه  چيزي روي فواره بگيرند  ،  تا آب آن قبل از قطره قطره شدن به آب نجس متصل شود و با آن مخلوط گردد .

 

(مساله22) اگر مقداري از آب کُر يخ ببندد  و  باقي آن بقدر کُر نباشد ، چنانچه نجاست به آن برسد نجس مي شود ، و هر قدر از يخ هم آب شود نجس است .

 

(مساله23) آبي که به اندازة کُر بوده ، اگر انسان شک کند از کُر کمتر شده يا نه ، مثل آب کُر است ، يعني چيز نجس شده را پاک مي کند و اگر نجاستي هم به آن برسد نجس نمي شود .  و  آبي که کمتر از کرُ بوده  و  انسان شک دارد به مقدار کرُ شده يا نه ، حکم آب کُر ندارد .

 

(مساله24) کُربودن آب ، به دو راه ثابت مي شود :  اول : آنکه خود انسان تشخيص دهد . دوم : آنکه دو مرد عادل خبر دهند .

  

 

 

2-آب قليل

 

 

 

(مساله25) آب قليل آبي است  که از زمين نجوشد و از کرُ کمتر باشد .

 

(مساله26) اگر آب قليل روي چيز نجس بريزد ،يا چيز نجس به آن برسد ، نجس مي شود .ولي اگر از بالا با فشار روي چيز نجس بريزد ، مقداري که به آن چيز مي رسد ، نجس و هر چه بالاتر از آن است پاک مي باشد ونيز اگر مثل فواره با فشار از پائين به بالا رود در صورتي که نجاست به بالا برسد  ،  پائين نجس نمي شود  و  اگر نجاست به پائين برسد ، بالا نجس مي شود .

 

(مساله27) آب قليلي که براي بر طرف کردن عين نجاست روي چيز نجس ريخته شود و از آن جدا گردد، نجس است .و بايد ازآب قليلي هم که بعد ازبرطرف شدن  عين نجاست ، براي آب کشيدن چيز نجس روي آن مي ريزد و از ان جدا مي شود ، اجتناب   کنند .   ولي آبي که با آن مخرج بول و غائط را مي شويند با پنج شرط پاک است :

 اول – آنکه بو يا رنگ يا  مزه آب  به  واسطه نجاست تغيير نکرده باشد  .  دوم –  نجاستي از خارج به آن نرسيده باشد . سوم – نجاست ديگري مثل خون يا بول يا غائط بيرون نيامده باشد . چهارم  –  ذره هاي  غائط در آب پيدا نباشد  .  پنجم –  بيشتر  از مقدار معمول ، نجاست به اطراف مخرج نرسيده باشد .

   

 

 

3-آب جاري

 

 

 

(مساله28) آب  جاري آبي  است که از زمين  بجوشد و جريان  داشته  باشد ، مانند  آب چشمه و قنات .

 

(مساله29) آب جاري اگر کمتر از کر باشد ، چناچه نجاست به برسد تا وقتي بو يا رنگ يا مزة آن به واسطة نجاست تغيير نکرده ، پاک است .

 

(مساله30) اگر نجاستي به آب جاري برسد ، مقداري از آن ، که بو يا رنگ يا مزه اش به واسطة نجاست تغيير کرده نجس است . و طرفي که متصل به چشمه است اگر چه کمتر از کر باشد پاک  است و  آبهاي  ديگر نهر اگر به  اندازة کر  باشد يا به واسطة  آبي که  تغيير نکرده به آب چشمه متصل باشد ، پاک و گرنه نجس است .

 

(مساله31) آب چشمه اي  که جاري  نيست ولي طوري است که اگر از آن بردارند باز مي جوشد ، حکم آب  جاري دارد . يعني اگر  نجاست به آن  برسد ، تا  وقتي بو  يا رنگ يا مزة آن به  واسطة نجاست تغيير نکرده ، پاک است .

 

(مساله32) آبي که کنار نهر ، ايستاده  و متصل به آب جاري است ، حکم آب جاري دارد .

 

(مساله33) چشمه اي که  مثلا  در  زمستان مي جوشد  و  در  زمستان  مي جوشد  و  در تابستان از جوشش مي افتد ، فقط وقتي که مي جوشد حکم آب جاري دارد .  

 

(مساله 34) آب حوض  حمام اگر چه کمتر از کر  باشد ، مثل آب جاري  است ، ولي  بنابر احتياط واجب بايد به خزينه اي که آب آن به تنهائي يا با آب حوضچه به  اندازه  کر ، متصل باشد  .

 

(مساله35) آب لوله هاي حمام که از شير ها و دوشها مي ريزد ، اگر  متصل به کر  باشد ، مثل آب جاري است و آب لوله هاي  عمارات اگر  متصل به کر  باشد ،در حکم آب کر است. 

 

(مساله36) آبي که روي زمين جريان دارد ولي از زمين نمي جوشد ، چنانچه کمتر از کر باشد و نجاست به آن برسد نجس ميشود . اما اگر از بالا با فشار به پائين بريزد ،  چنانچه به نجاست به پائين آن برسد بالاي آن نجس نمي شود .

 

 

 

 4-آب باران 

 

 

 

(مساله37) اگر به چيز نجسي که عين نجاست درآن نيست يک مرتبه باران ببارد ، جائي که باران به آن برسد پاک مي شود . و در فرش و لباس و مانند اينها فشار لازم نيست . ولي باريدن دو سه قطره فائده ندارد ، بلکه بايد طوري باشد که بگويند باران مي آيد.

 

(مساله38) اگر باران،به عين نجس ببارد و به جاي ديگر ترشح کند ، چنانچه عين نجاست همراه آن نباشد ،و بو يا رنگ يا مزة نجاست نگرفته باشد پاک است.پس اگر باران بر خون ببارد و  ترشح کند ، چنانچه ذرهّ اي خون در آن باشد يا آنکه بو يا  رنگ  يا مزة خون گرفته باشد ، نجس مي باشد .

 

(مساله39) اگر  بر سقف عمارت  يا روي بام آن عين نجاست  ،  تا وقتي باران به بام مي بارد ، آبي که به چيز نجس  رسيده و  از سقف يا  ناودان مي ريزد پاک است . و بعد از قطع شدن باران اگر معلوم باشد آبي که مي ريزد ، به  چيز نجس رسيده است نجس مي باشد .      

 

(مساله40) زمين نجسي که باران بر آن ببارد پاک مي شود . و اگر باران بر زمين جاري شود و به جاي نجسي که زير سقف است برسد ، آن را نيز پاک مي کند .

 

(مساله41) خاک نجسي که به واسطة باران گل شود و آب آن را فرا گيرد پاک است ، اما اگر فقط رطوبت به آن برسد پاک نمي شود . 

 

(مساله42) هر گاه آب باران در جائي جمع شود ، اگر چه کمتر از کر باشد چنانچه موقعي که باران مي آيد ، چيز  نجسي را در آن بشويند و آب ، بو يا رنگ يا مزة نجاست نگيرد ، آن چيز نجس پاک مي شود .

 

(مساله43) اگر  بر  فرش  پاکي که روي زمين نجس است باران ببارد و بر زمين نجس جاري شود ، فرش ، نجس نمي شود و زمين هم پاک مي گردد .

 

 

 

 5 – آب چاه   

 

 

 

(مساله44) آب چاهي که از زمين مي جوشد ، اگر چه کمتر از کر باشد چنانچه نجاست به آن برسد ، تا وقتي بو يا رنگ يا مزة آن به واسطة نجاست تغيير نکرده پاک است ، ولي مستحب است پس از رسيدن بعضي از نجاستها ، مقداري که درکتابهاي مفصل گفته شده از آب آن ، بکشند .  

 

(مساله45) اگر نجاستي در چاه بريزد و بو يا رنگ يا مزة آب آن را تغيير دهد ، چنانچه تغيير آب چاه از بين  برود ، موقعي پاک  مي شود که با  آبي که از چاه  مي جوشد مخلوط گردد.

 

(مساله46) اگر آب باران يا آب ديگر ، در گودالي جمع شود و کمتر از کُر باشد ، چنانچه بعد از قطع شدن باران ، نجاست به آن برسد نجس مي شود  . 

 

 

 

احکام آبها

 

 

 

(مساله47) آب مضاف که معني آن گفته شد ، چيز نجس را پاک نمي کند ، وضو  و  غسل هم با آن باطل است .

 

(مساله48) اگر ذره اي نجاست به آب مضاف برسد نجس مي شود ، ولي چنانچه از بالا   بافشار روي چيز نجس بريزد ، مقداري که به چيز نجس رسيده نجس و مقداري که بالاتر از  آن رسيده نجس و مقداري که بالاتر از آن است پاک ميباشد . مثلا اگر گلاب را از گلابدان  روي دست نجس بريزند ،آنچه به دست رسيده نجس، و آنچه به دست نرسيده پاک است و  نيز  اگر مثل فواره  با فشار از پائين به بالا برود  ،  اگر نجاست به بالا برسد پائين نجس نمي شود .

 

(مساله49) اگر آب مضاف نجس  ،  طوري  با آب کُر يا جاري مخلوط شود  ،  که ديگر آب مضاف به آن نگويند پاک مي شود .

 

(مساله50) آبي که مطلق بوده و معلوم نيست مضاف شده يا نه ، مثل آب مطلق است ، يعني چيز نجس را  پاک مي کند  ،  وضو  و  غسل هم با آن صحيح است  و آبي که مضاف بوده و معلوم نيست مطلق شده يا نه مثل آب مضاف است ، يعني چيز نجس را پاک نميکند ،  وضو و غسل هم با آن باطل است .

 

(مساله51) آبي  که  معلوم نيست  مطلق  يا مضاف  و  معلوم نيست که قبلا مطلق يا مضاف بوده ، نجاست را پاک نمي کند ،وضو و غسل هم با آن باطل است .

 

(مساله51) آبي که معلوم نيست مطلق است يا مضاف  و  معلوم نيست که   قبلا   مطلق  يا  مضاف بوده ، نجاست را پاک نمي کند ، وضو و غسل هم با آن باطل است .ولي اگر به اندازة کُر يابيشتر باشد ونجاست به آن برسد حکم به نجس بودن آن نمي‌شود

 

(مساله52) آبي که عين نجاست  مثل  خون  و  بول به آن برسد  و  بو يا رنگ يا مزة آن را تغيير دهد  ،  اگر چه کُر  يا  جاري باشد نجس  مي شود  .  ولي اگر بو يا رنگ يا مزة آب به واسطة نجاستي که بيرون آب است عوض شود ، مثلا مرداري که پهلوي آب است بوي  آن را تغيير دهد نجس نمي شود .

 

(مساله53) آبي که عين  نجاست مثل خون و  بول در آن  ريخته و بو يا رنگ  يا مزة آن را تغيير داده ، چنانچه به کر يا جاري  متصل  شود ، يا باران بر آن  ببارد يا  باد باران را در آن بريزد،يا آب باران درموقع باريدن از ناودان درآن جاري شود،وتغيير آن از بين برود پاک مي شود . ولي بايد آب باران يا کر يا جاري با آن مخلوط گردد .   

 

(مساله54) آبي که براي پاک کردن شئ نجس شده استعمال مي شود و آن را غــساله مينامند اگرتطهير با آب قليل باشد ، نجس است ، ولي اگر در آب کر يا جاري تطهير نمايند، آبي که بعد از بيرون آوردن از آن مي ريزد ، پاک است .

 

(مساله55) آبي که پاک بوده و معلوم نيست نجس شده يا نه پاک است . و آبي که نجس بوده و معلوم نيست پاک شده يا نه ، نجس است .  

 

(مساله56) نيم خوردة سگ و خوک و کافر ، نجس و خوردن آن حرام است و نيم خوردة حيوانات حرام گوشت ، پاک و خوردن آن مکروه مي باشد .