موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
▲3- نماز طواف
مسأله 211- واجب است بعد از طواف واجب دو ركعت نماز به جا آورد، و احتياط واجب آن است كه اين نماز را پشت مقام ابراهيم(عليه السلام) به جا آورد، و لازم نيست متّصل به آن باشد، همين اندازه كه بگويند پشت مقام ابراهيم به جا آورده، كافى است.
مسأله 212- محلّ نماز طواف واجب چنانكه گفتيم پشت مقام ابراهيم است، ولى اگر فشار جمعيّت زياد باشد مى تواند در يكى از دو طرف مقام ابراهيم، يا عقب تر از مقام بخواند (مخصوصاً در مواقعى كه جمعيّت طواف كننده به قدرى زياد است كه صفوف طواف كنندگان به پشت مقام ابراهيم مى رسد، و خواندن نماز در آنجا مشكل مى شود، در اين حال نبايد اصرار بر خواندن نماز در نزديكى مقام ابراهيم داشت، بلكه در جائى كه اين مشكل وجود ندارد مى خواند، و كارهائى كه بعضى از عوام مى كنند و گروهى دست به دست هم مى دهند و حريمى براى نمازگزاران مورد نظر درست مى كنند هيچ ضرورتى ندارد، بلكه اگر براى طواف كنندگان يا ساير نمازگزاران ايجاد مزاحمت كند خالى از اشكال نيست.)
مسأله 213- نماز طواف مستحب را در هر جاى مسجدالحرام مى توان خواند، و مقام ابراهيم در آن شرط نيست.
مسأله 214- نماز طواف را مى توان بلند يا آهسته خواند، و اذان و اقامه ندارد، و در چيزهاى ديگر شبيه نماز صبح است; ولى جماعت در نماز طواف مشروع نيست، بنابر احتياط واجب.
مسأله 215- هرگاه كسى عمداً نماز طواف را ترك كند بايد برگردد و به جا آورد، ولى اگر بموقع به جا نياورد حجّ او باطل نيست، فقط گناه كرده است.
مسأله 216- هرگاه كسى سهواً يا از روى جهل و ندانستن مسأله، نماز طواف واجب را ترك كند اگر ممكن است برگردد و نماز را پشت مقام ابراهيم به جا آورد، و اگر برگشتن براى او مشقّت دارد هرجا كه هست نماز را به جا آورد، حتّى اگر در وطن خود باشد، و اگر از دنيا برود و نماز طواف واجب را به جا نياورده باشد ولىّ او قضا مى كند (اگر ديگرى نيز براى او قضا كند كافى است.).
مسأله 217- هرگاه نماز طواف را فراموش كند و مشغول سعى ميان صفا و مروه شود، و در حال سعى يادش بيايد، در همان جا سعى را رها مى كند و برمى گردد، و نماز طواف را به جا مى آورد، سپس سعى را از همان جا كه رها كرده، ادامه مى دهد.
مسأله 218- احتياط واجب ان است كه «نماز» طواف را بدون فاصله بعد از «طواف» به جا آورد، مگر آن كه يادش برود كه حكم آن در بالا گفته شد.
مسأله 219- «طواف» و «نماز طواف واجب» را در هر ساعتى از شب و روز مى توان به جا آورد، حتّى به هنگام طلوع و غروب آفتاب چنين نمازى كراهت ندارد.
مسأله 220- هرگاه به واسطه مانعى مثل باطل شدن وضو يا نجس شدن لباس و بدن، يا ازدحام جمعيّت براى نماز جماعت روزانه، نتواند نماز طواف را بلافاصله به جا آورد، بعد از رفع مانع به جا مى آورد، و «طواف»و «نمازش» صحيح است.
مسأله 221- بر هر مكلّفى واجب است قرائت نماز خود را ياد بگيرد; يعنى حمد وسوره و ساير ذكرهاى نماز را بطور صحيح بخواند، ولى اگر به علّت بيسوادى يا علل ديگر، بعد از تلاش لازم نتوانست قرائت را بطور كامل بخواند، همان مقدار كه مى تواند كافى است، و اگر مى تواند ياد بگيرد امّا كوتاهى كند، معصيت نموده، ولى اگر وقت تنگ باشد و فرصت براى ياد گرفتن نباشد بايد به همان مقدار كه توانائى دارد نماز طواف را بخواند، و نائب گرفتن لازم نيست، و خواندن نماز طواف به جماعت اشكال دارد.
مسأله 222- اگر كسى نمى داند قرائت نمازش درست نيست و در نادانى خود معذور باشد نمازش صحيح است، و اعاده ندارد; امّا اگر مقصّر بوده لازم است پس از درست كردن قرائت، نمازش را اعاده كند وگرنه معصيت كرده است.
مسأله 223- همه نمازها را بايد با قرائت صحيح انجام داد و زوّار خانه خدا بايد از فرصت استفاده كنند و به هنگام اراده اين سفر بزرگ روحانى قرائت نماز خود را دقيقاً براى اهل علم بخوانند و اگر ايرادى دارد برطرف نمايند تا حجّ آنها از هر نظر خالى از اشكال باشد.
مسأله 224- براى صحيح بودن قرائت دقّتهاى علماى تجويد شرط نيست، همين اندازه كه در عرف عرب بگويند كلمات را صحيح ادا مى كند كافى است.
