موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
روزه‌هاى حرام و مكروه
مسأله 1748- روزه عيد فطر و قربان حرام است، و روزى را كه انسان نمى‌داند آخر شعبان است يا اول رمضان اگر بخواهد روزه بگيرد بايد به نيّت ماه شعبان روزه بگيرد و اگر به نيت اول ماه رمضان روزه بگيرد، حرام مى‌باشد، همچنين اگر نيّت كند كه اگر ماه شعبان باشد روزه مستحبى و اگر ماه رمضان باشد روزه واجب مى‌گيرم، چنانچه در مسأله 1577 گذشت.
مسأله 1749- اگر زن به واسطه گرفتن روزه مستحبى، حق شوهرش از بين برود، روزۀ او حرام است و بنابر احتياط، از حقوق شوهر آن است كه زن بدون اجازه او روزه مستحبى نگيرد.
مسأله 1750- اگر پدر يا مادر روزۀ مستحب را به صلاح فرزند ندانند و از روى دلسوزى او را از روزه گرفتن بازدارند چنانچه روزۀ مستحبى فرزند سبب اذيت پدر يا مادر شود حرام است.
مسأله 1751- اگر فرزند بدون اجازۀ پدر و مادر روزۀ مستحبى بگيرد و در بين روز پدر يا مادر به جهت دلسوزى او را از ادامۀ روزه نهى كند چنانچه ادامۀ روزه سبب اذيت يكى از آنها شود بايد فرزند روزۀ خود را افطار كند.
مسأله 1752- كسى كه مى‌ترسد روزه برايش ضرر داشته باشد، اگر چه دكتر بگويد ضرر ندارد نبايد روزه بگيرد، و كسى كه نمى‌ترسد بايد روزه بگيرد، اگر چه دكتر بگويد ضرر دارد.
مسأله 1753- كسى كه مى‌ترسد روزه برايش ضرر داشته باشد چنانچه روزه بگيرد، روزه‌اش صحيح نيست، مگر به جهتى- مثلًا ندانستن مسأله- با قصد قربت روزه بگيرد، و بعد بفهمد كه ضرر نداشته است.
مسأله 1754- كسى كه نمى‌ترسد روزه برايش ضرر داشته باشد، اگر روزه بگيرد و بعد معلوم شود كه روزه براى او ضرر داشته، روزه‌اش باطل است.
مسأله 1755- غير از روزه‌هايى كه گفته شد، روزه‌هاى حرام ديگرى هم هست كه در كتابهاى مفصّل گفته شده است.
مسأله 1756- روزۀ روز عاشورا و روزى كه انسان شك دارد روز عرفه است يا عيد قربان، مكروه است.
روزه‌هاى مستحب
مسأله 1757- روزۀ تمام روزهاى سال، غير از روزهاى حرام و مكروه كه گفته شد، مستحب است و گرفتن روزه در بعضى از روزها بيشتر سفارش شده است كه از آن جمله است:
1- پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه و چهار شنبه اولى كه بعد از روز دهم ماه است، و اگر كسى آنها را بجا نياورد مستحب است قضا نمايد و چنانچه اصلًا نتواند روزه بگيرد، مستحب است براى هر روز يك مدّ طعام يا يك درهم به فقير بدهد.
2- سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه.
3- تمام ماه رجب و شعبان و بعضى از اين دو ماه اگر چه يك روز باشد.
4- روز چهارم تا نهم شوال.
5- روز بيست و پنجم و بيست و نهم ذى قعده.
6- روز اول تا روز نهم ذى حجه (روز عرفه)؛ ولى اگر به واسطه ضعف روزه نتواند دعاهاى روز عرفه را بخواند روزه آن روز مكروه است.
7- روز عيد سعيد غدير (18 ذى حجه).
8- روز مباهله (24 ذى حجه).
9- روز اول و سوم و هفتم محرم.
10- روز ميلاد مسعود پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله (17 ربيع الاول).
11- روز پانزدهم جمادى الاولى.
12- روز مبعث حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله (27 رجب).
و اگر كسى روزه مستحبى بگيرد واجب نيست آن را به آخر برساند بلكه اگر برادر مؤمنش او را به غذا دعوت كند، اگر قبل از ظهر باشد، مستحب است دعوت او را قبول كند و در بين روز افطار نمايد.
مواردى كه مستحب است انسان از كارهايى كه‌روزه را باطل مى‌كند خوددارى نمايد
مسأله 1758- براى هشت نفر، مستحب است در ماه رمضان- اگر چه روزه نيستند- از كارى كه روزه را باطل مى‌كند، خوددارى نمايند:
اول: مسافرى كه در سفر كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام داده باشد و پيش از ظهر به وطنش يا به جايى كه مى‌خواهد ده روز بماند برسد.
دوم: مسافرى كه بعد از ظهر به وطنش يا به جايى كه مى‌خواهد ده روز در آنجا بماند برسد (با توجّه به مسأله 1730).
سوم: مريضى كه در اثناء روز خوب شود (با تفصيلى كه در مسأله 1576 گذشت).
چهارم: زنى كه در بين روز از خون حيض و نفاس پاك شود.
پنجم: زنى كه بعد از ظهر حائض شود.
ششم: كافرى كه در بين روز مسلمان شود (با تفصيلى كه در مسأله 1575 گذشت).
هفتم: كودكى كه در بين روز بالغ شود (با تفصيل مورد پيشين).
هشتم: ديوانه‌اى كه در بين روز عاقل شود (با تفصيل مورد پيشين).
مسأله 1759- مستحب است روزه‌دار، نماز مغرب را پيش از افطار كردن بخواند، ولى اگر كسى منتظر او است يا ميل زيادى به غذا دارد كه نمى‌تواند با حضور قلب نماز بخواند بهتر است اول افطار كند ولى تا ممكن است نماز را در وقت فضيلت آن بجا آورد.
