به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه) به نقل از شفقنا؛ حضرت آیت‌الله جوادی آملی در ادامه سلسله جلسات درس تفسیر خود در تفسیر آیات 111 تا 122 سوره مبارکه صافات روز دوشنبه ،25 فروردین ماه، بیان کرد: خداوند بعد از اقامه براهین قطعی برای اصول اولیه اسلام برای اجرائیات این بخش قصص انبیاء را ذکر می‌کند و بعد از جریان حضرت نوح (ع) قصه حضرت ابراهیم (ع) را بیان می‌کند. اینکه حضرت ابراهیم معروف است به شیخ الانبیا به این علت است که ایشان بخش وسیعی از خاورمیانه را از عراق گرفته تا مصر و فلسطین و شام و مکه، از نزدیک طی کرد، مردم را هدایت کرد و در نهایت در فلسطین در الخلیل رحلت کردند و قبر ایشان نیز در الخلیل است.

وی افزود: در جریان رویایی که حضرت ابراهیم دید و از آن به عنوان بلاء مبین و امتحان الهی یاد شده است درست است که این بلا و آزمون برای حضرت ابراهیم (ع) مطرح است اما بخش قابل توجه آن آزمون حضرت اسماعیل (ع) است که او هم قبول کرد و به پدر گفت هر چه دستور داری انجام بده، چرا که مهمترین آزمون حضرت ابراهیم در جریان به آتش انداختن حضرت ابراهیم بود که از این امتحان بالاتر نیست و حضرت ابراهیم از آن با قلب سلیم بیرون آمد.

این مرجع تقلید اظهار کرد: همانطور که قبلا بیان شد حضرت ابراهیم سهم عمده‌ای در مسلمانان خاورمیانه همانطور که در بخش پایانی سوره حج آمده است که دستور آمده که شما که در خاورمیانه هستید فرزندان ابراهیم هستید و دین پدرتان را بگیرید. بنابراین گذشته از حضور شخصی حضرت ابراهیم در نقاط مختلف خاورمیانه این خاورمیانه را حضرت ابراهیم به عنوان فرزندان خود پروراند و خدای سبحان نیز به ما دستور داد که شما فرزندان ابراهیم هستید و شما حق فرزندی این پدر را حفظ کنید. حالا اگر جریان «حَرِّقُوهُ وَانْصُرُوا آلِهَتَكُمْ» مقدور ما نباشد که نیست و همچنین جریان «إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ» نیز که مقدور بسیاری از ما نیست همان قربانی کبش و قوچ و مانند آن مقدور ما هست که انجام دهیم. عظمت آن کبش به اندازه بدن آن نیست چرا که اگر به اندازه بود به جای کبش از شتر استفاده می‌شود و می‌فرمود شتر را ذبح کن، عظمت آن به خاطر برکتش، معنویتش بود و به واسطه این بود که گفته شد از بهشت و توسط جبرئیل آمده است.

وی بیان کرد: بعد از این خاورمیانه به دو قسم تقسیم شد یک عده عرب هستند و قسم دیگر بنی اسرائیل هستند که فرزندان اسحاق و یعقوب هستند. عرب هم به دو قسم تقسیم شده است عرب باعده و عرب باقیه. عرب باعده یعنی کسانی که هالک شدند و از آنان چیزی نماند و آنان اعراب عاد و ثمود بودند. اما جریان عرب باقیه آنانی که بعد از حضرت اسماعیل رشد کرد. بنابراین فرزندان اسماعیل و اسحاق در خاورمیانه با هم برادر هستند که اگر این‌ها برابر همان اخوت و برادری عمل کنند بساط صهیونیسم رخت برمی‌بندد و یهودی با سایر یهودیان در یک اصل مشترکی که دین ابراهیمی است سهیم هستند و می‌توانند بر اساس همان اصل با هم زندگی کنند. این غده مشکلی برای یهودیان و مسلمانان ایجاد کرده است که ان شالله روزی بساط این غده بر چیده شود.

آیت‌الله جوادی آملی اظهار کرد: خداوند بعد از جریان حضرت ابراهیم و اسماعیل به جریان حضرت اسحاق و اسرائیل اشاره می‌کند و می‌فرماید: « وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ» منت آن نعمت بزرگ و نعمت مهم است. ما نعمت بزرگی به شخص موسی و هارون دادیم به آنها کتاب دادیم، به آنها نبوت دادیم، آنها را رهبران الهی قرار دادیم. اینها در درجه اول نجات پیدا کردند بعد رو در روی قدرت مرکزی مصر شدند بعد نصرت الهی نصیب آنها شد و رقیب‌شان شکست خورد. گرچه نصرت قبل از نجات است ولی در این بخش نجات قبل از نصرت یاد شده است فرمود: «وَنَجَّيْنَاهُمَا وَقَوْمَهُمَا مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ وَنَصَرْنَاهُمْ فَكَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ» سر این مطلب این است که وقتی موسی کلیم رشد کرد موسی کلیم و همچنین هارون و قوم‌ آنها در اسارت فراعنه مصر بودند، این برده داری رسمی فراعنه بود به تعبیر برخی مفسران اینها را «عذاب‌چر» کرده بودند یعنی اینکه همانطور که حیوان علف بیابان را می‌چرد اینها عذاب فراعنه را می‌چریدند « وَإِذْ نَجَّيْنَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ وَفِي ذَلِكُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ؛ به یاد آورید هنگامى را که شما را از فرعونیان رهایى بخشیدیم. آنان پیوسته عذاب ناگوار به شما مى‌چشاندند. پسرانتان را سر مى‌بریدند تا نسل شما را از بین ببرند، و زنانتان را براى کنیزى و خدمتگذارى زنده مى‌گذاشتند، و در این ماجرا از جانب پروردگارتان آزمونى بزرگ بود- بقره، 49»

وی افزود: اینها اول به برکت الهی از دست فرعون نجات پیدا کردند آن وقت رو در روی فرعون قرار گرفتند در این دوری آنها نیاز به کمک داشتند و ما کمک‌شان کردیم و همه فرعونیان را در دریا ریختیم. به همین دلیل است که نجات قبل از نصرت آمده است به تعبیر دیگر اول خداوند اینها را از عذاب الیم نجات داد و بعد از آن آنها را نجات دادیم و آنها را پیروز کردیم.

این مفسر قرآن کریم بیان کرد: بعد از اینکه آنها را از خطر بردگی غیر خدا نجات داد آنها را وارد روضه‌ای از ریاض بهشت یا حصنی از حصون الهی شوند لذا فرمود بعد از آنها ما برای تمدن دینی مردم مصر به آنها کتاب دادیم. گر چه همه را به هدایت تشریعی هدایت کردیم لکن این دو وجود مبارک را از گذشته از هدایت تشریعی از هدایت ویِژه‌ای برخوردار کردیم آنها را مستقیما به راه مستقیم آشنا کردیم و به آنها محبت کردیم « َآتَيْنَاهُمَا الْكِتَابَ الْمُسْتَبِينَ وَهَدَيْنَاهُمَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ» و نام و روش آنها را برای آیندگان حفظ کردیم «وَتَرَكْنَا عَلَيْهِمَا فِي الْآخِرِينَ».